Belediyeden taşınmaz kiralaması yapıp borcunu vadesinde ödemeyenlerin bazıları hakkında hukuksal süreçlerin işletilmediği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde, “Mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek” hükmüne yer verilmiştir. Bahsedilen yetki ve imtiyaz çerçevesinde taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar verme görevi Belediye Meclisine aittir. Kanun’un 34’üncü maddesine göre, süresi üç yılı geçmemek üzere taşınmaz kiralanmasına karar verme yetkisi Belediye Encümenine aittir.

Kanun’un 38’inci maddesine göre ise taşınmaz malların idare edilmesi ve bunların kiraya verilmesinden elde edilecek alacakların takip ve tahsili Belediye Başkanının görev ve sorumluluğundadır. Bu kapsamda Belediye tarafından yapılan taşınmaz kiralamaları ve kiracıların 31.12.2022 tarihi itibariyle borç ödeme durumları incelenmiştir. Detayı aşağıdaki tablodan görüleceği üzere, 200 kiracı için toplam 85.731.335,34 TL kira tahakkuku

gerçekleştirilmiştir. Söz konusu tutarın 16.042.465,26 TL’si tahsil edilememiş olup, bu tutara toplam 7.740.288,19 TL gecikme zammı uygulanmıştır.

Tablo 8: Kira Gelirleri Tahakkuk ve Tahsilat Rakamları

Gecikme zammı uygulanan kiracıların 42’sinin borçları muaccel hale gelmiş olup, bu kapsamda ortaya çıkan kira alacağı tutarı toplam 14.936.287 TL’dir. Bu rakam 23.782.753,45 TL olan toplam alacağın yaklaşık %63’ünü oluşturmaktadır. Söz konusu alacaklarla ilgili kiralama sözleşmelerinde “üç ay üst üste kira bedelini ödemediği takdirde idare fesh hakkına sahiptir. Sözleşmelerde hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.” ifadelerine yer verilmiş olmasına rağmen kira alacaklarının takip ve tahsili için hukuksal süreçlerin başlatılmadığı ve dolayısıyla kesin teminatların gelir kaydedilmesi ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 84'üncü maddesine göre ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi yönünde işlem yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu tür olumsuzlukların önüne geçilip taşınmaz kira alacaklarının tahsilat süreçlerinin hızlandırılması adına, borcunu ödemeyenler hakkında yasalarda öngörülen tüm işlemlerin yapılarak, gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.