Belediyenin mülkiyetinde olan arsaların satış işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde satış değerinin tamamının ilgili maddi duran varlık hesabından düşüldüğü, satış değeri ile kayıtlı değer arasındaki farkın faaliyet hesaplarına kaydedilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin, 250 Arazi ve Arsalar Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 189'uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde; "Satılan arsa ve arazilerin, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, satış bedeli 100- Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşıldığı üzere satışı yapılan arsa

veya arazinin kayıtlı değeri 250 Arazi ve Arsalar Hesabına alacak, satış değeri ile kayıtlı değeri arasında olumlu fark var ise 600 Gelirler Hesabına alacak, olumsuz fark var ise 630 Giderler Hesabına borç kaydedilecektir.

Muhasebe kayıtları üzerinde yapılan incelemede, arsa satış işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde arsaların satış değerinin tamamının 250 Arazi ve Arsalar Hesabına alacak kaydı yapıldığı, satış değeri ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu farkın 600 Gelirler Hesabına kaydedilmediği tespit edilmiştir. 2022 yılı içerisinde satışı yapılan 109 adet arsa ve arazinin kayıtlı değeri toplam 1.575.127,12 TL gözükmektedir. Buna karşılık arsa ve arazilerin satış değeri ise (16.252.571,33 TL arsa satışı + 4.488.622,33 TL arazi satışı olmak üzere) toplam 20.741.194,26 TL'dir. Yapılan hatalı muhasebe kaydı sonucunda 250 Arazi ve Arsalar Hesabına 19.166.067,14 TL fazla alacak kaydı yapılmış, 600 Gelirler Hesabına ise kayıt yapılmamıştır.

Kurum cevabında, gerekli düzeltmelerin yapılacağı ve taşınmaz satış kayıtlarının söz konusu hesaplarda izleneceği belirtilmiştir. Ancak, Kurum tarafından 2023 yılında yapılacak düzeltme işlemlerinin 2022 yılı mali tablolarına etkisi bulunmamaktadır.

Bu itibarla, mali tabloların doğru bilgi sunmasını teminen taşınmaz satış kayıtlarının anılan mevzuat hükümleri doğrulsunda yapılması gerekmektedir.