İdarenin bazı taşınmazlarının kiralama ihalesi yapılmadan ecrimisil alınarak kullandırıldığı ve ecrimisil tahsilat oranının yeterli düzeyde olmadığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18’inci maddesine göre, taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına, üç yıldan fazla kiralanmasına

ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek belediye meclisinin görev ve yetkileri arasındadır.

Kanun’un 34’üncü maddesine göre de, taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak ve süresi üç yılı geçmemek üzere taşınmaz kiralanmasına karar vermek belediye encümeninin görev ve yetkileri arasındadır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun’da yazılı hükümlere göre yürütüleceği ifade edilmiştir.

2886 sayılı Kanun’un “Ecrimisil ve Tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde ise;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz. … Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır. İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” hükmü tesis edilmiştir.

Diğer yandan, 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinde, 2886 sayılı Kanun’un 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtildiğinden İdare taşınmazlarının işgal edilmesi, ecrimisil alınması ve taşınmazın tahliyesi hakkında da söz konusu Kanun’un 75’inci maddesi uygulanmalıdır.

Emlak ve İstimlak Müdürlüğünden alınan verilere göre; 457 adet taşınmazın ecrimisille kullandırıldığı tespit edilmiştir.

Ayrıca İdarenin 2022 yılı Gelir Kesin Hesabına göre; geçen yıldan devreden 5.955.344,00 TL, 2022 yılı tahakkuku olarak 29.921.410,20 TL olacak şekilde toplam 35.876.754,20 TL ecrimisil tahakkuk kaydının bulunduğu, 2022 yılı içerisinde yapılan

tahsilatın ise 26.140.105,32 TL olduğu anlaşılmış olup İdarenin tahakkuk tahsilat oranı

%72,86’dir.

Denetim tespitimiz üzerine, İdare tarafından; ecrimisil alınan alanların tamamına yakını kamusal alan niteliğinde olduğu, belediyenin özel mülkü olmadığı, belediyelerin 2886 sayılı Kanun uyarınca kamu alanlarını satma, kiralama ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi suretiyle kullandırma şeklinde bir yetkisi ve görevi bulunmadığı, dolayısıyla fiilen kamu hizmetinde kullanılıncaya kadar fuzuli şagillerce işgal edilen bu alanlardan ecrimisil alınması dışında başka bir taşınmaz yönetim şeklinin mümkün olmadığı, ayrıca 2022 yılına ait %72,86’lık ecrimisil tahsilat oranı düşük olarak nitelendirilemeyeceği, ecrimisil tahsilatına devam edilerek 06.06.2023 tarihi itibariyla toplam tahsilatın 34.822.771,70 TL’ye, tahsilat tahakkuk oranı da

%97,06’ya ulaştığı belirtilmiştir.

Ancak ecrimisille İdare edilen alanların içinde dükkan, 100 araçlık otopark gibi kiraya verilebilir nitelikte taşınmazlarda bulunmaktadır. Ayrıca her ne kadar tahakkuk tahsilat oranı

%97,06’ya ulaştığı belirtilsede söz konusu durumu kanıtlar nitelikte herhangi bir belge sunulmamıştır.

Sonuç olarak, İdare taşınmazlarından kiraya verilebilir nitelikte olan alanların ihale suretiyle kiraya verilmesi, kira sözleşmesinin yapılması ve dolayısıyla ecrimisilin kiralama yöntemine ve olağan bir taşınmaz yönetim şekline dönüştürülmemesi; ayrıca, ecrimisil tahakkuk tahsilat oranının arttırılması için gerekli çalışmaların yerine getirilmesi gerekmektedir.