Yapılan incelemelerde hak sahibi vatandaşların mülkiyetinde olan taşınmazlarda İdarenin garantörlüğünde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm kat karşılığı inşaat yapım ihalelerinde proje değişikleriyle yükleniciye verilen bağımsız bölüm sayısının arttırıldığı görülmüştür.

Büyükşehir Belediyesi tarafından hak sahibi vatandaşların mülkiyetinde bulunan taşınmazların kentsel dönüşümünün sağlanması kat karşılığı ihale modeliyle yürütülmektedir. Bu ihale yönteminde İdarenin garantörlüğünde hak sahibi vatandaşların taşınmazlarının metrekaresi İdare payı olarak hesaplanarak diğer kısım idari ve teknik şartnamelerde yüklenici payı olarak belirlenmektedir. Bu şartnamelerde kentsel dönüşüm alanı üzerine inşa edilecek bağımsız bölüm sayısı tahmini olarak yer almakta ve İdare tarafından yapılan bu işler avan proje üzerinden ihale edilmektedir. Böylece bu ihalelerde bağımsız bölüm sayısına ilişkin bir kesinlik bulunmamaktadır.

Yapılan incelemelerde İdare tarafından ihalesi yapılan; Uzundere 2.Etap 11182 ada 7 parsel-11184 ada 10 parseller için 27.02.2018 tarihinde imzalanan sözleşme uyarınca idare payı 32.205,23 m2, yüklenici 35.147,87m2 inşaat alanı olarak paylaşım yapılmıştır. Bağımsız bölüm sayısı ise 209 konut-23 işyeri idare payı, 213 konut- 17 iş yeri yüklenici payı olarak belirlenmiştir. Herhangi bir gerekçeye dayanılmadan yapılan proje revizyonuyla alanlar aynı kalmak şartıyla 227 konut-17 iş yeri olarak 14 konut bağımsız bölüm artışı yüklenici lehine artış yapılmıştır.

Uzundere 1.Etap 11183 ada 5 -11185 ada 7 parseller için 03.10.2016 tarihinde imzalanan sözleşme uyarınca idare payı 21.351,23m2, 22.895,63 m2 yüklenici payı olarak inşaat alanı paylaşımı yapılmıştır. Bağımsız bölüm sayısı ise 139 konut-9 iş yeri idare payı,141 konut-24 iş yeri yüklenici payı olarak belirlenmiştir. Herhangi bir gerekçeye dayanılmadan yapılan proje revizyonuyla alanlar aynı kalmak şartıyla 169 konut-24 iş yeri olarak 28 konut bağımsız bölüm artışı yüklenici lehine yapılmıştır.

Her iki inşaat sözleşmesinin “Proje uygulanması” başlıklı maddesinde “İdare tarafından işlerle ilgili proje vb. teknik belgelerde gerekli görüleceği üzere her türlü değişiklik yapmaya yetkilidir. Yüklenici işlerin devamı sırasında gerekli görülecek bu değişikliklere uygun olarak işe devam etmek zorundadır. İdarenin yazılı tebliği olmaksızın yüklenici projelerde herhangi bir değişiklik yapamaz. Aksi takdirde sorumluluk yükleniciye ait olup bu gibi değişiklikler nedeniyle yüklenici bir hak talebinde bulunamaz.” denilmektedir.

Ancak yapılan incelemelerde Belediyenin de onayıyla herhangi teknik bir gerekçeye dayanılmadan yapılan proje revizyonlarında yüklenici payı olarak belirlenen alanlar değiştirilmeksizin bağımsız bölüm sayılarına ilişkin değişikler yapılmış olup bu değişiklikler neticesinde 42 bağımsız bölüm yükleniciler lehine arttırılmıştır. Bu bölüm artışına karşın Belediyenin elde etmiş olduğu sayı ise bir değişikliğe uğramamıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinde, kamu kaynağının borçlanma suretiyle elde edilen imkânlar dahil kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerleri kapsadığı belirtilmiş olup yine Mezkur Kanunun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde; “Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” denilmektedir.

Bu çerçevede Belediye tarafından onaylanan proje revizyonları neticesinde idare payı olarak belirlenen bağımsız bölüm sayısına ilişkin herhangi bir artış yapılmazken yüklenici payına isabet eden alana ilişkin bağımsız bölüm sayısı 42 adet konut yüklenici lehine arttırılmıştır. Sonuç olarak yapılan sözleşmelerde değişiklik yapılarak proje revizyonları kapsamında bağımsız bölüm sayısı artışından oransal olarak Belediye lehine pay alınması kamu kaynağının etkin kullanımı açısından gereklidir.