Yapılan incelemelerde şirket gemilerinin bakıma alındığında tamamına yakınının pervane şaftının yüzey yaralanmasına uğradığı ve parçanın kullanılamaz hale gelmesi sebebiyle bedeli şirket tarafından verilerek parçanın değiştirildiği görülmüştür.

25.11.2019 tarih 3617 sayılı İzmir Büyükşehir Belediyesi Deniz ve Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü’ne şirket tarafından yazılan yazıda özetle; Katamaran gemilerinin 5 yılda bir sörveyleri kapsamında şaft kontrollerinin yapıldığı bu sörveyler sırasında klas kuruluşunun belirlediği limitlerin üzerinde şaft yaralanmalarının olduğu bu yaralanmaların tamir yoluyla giderilmeyeceği tespitine varıldığı belirtilmiştir. Ayrıca 18.02.2019 tarihinde bir firmadan bu yaralanmaların sebebine ilişkin yardım alındığı ve bu yaralanmaların sebebinin elektrik kaçakları, tutyaların yetersiz çalışması, şaft topraklama ve şaft soğutma zafiyetlerinden kaynaklanabileceği sonucuna varılmıştır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 18’inci maddesinin ikinci fıkrasında; “Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir.” Hükmü bulunmaktadır.

Ayrıca Aynı Kanun’nun 365 ve 369’uncu maddelerinde; Anonim şirketlerin, yönetim kurulu tarafından yönetileceği ve temsil olunacağı, Yönetim kurulu üyeleri ve yönetimde görevli üçüncü kişilerin, görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak gözetmekle yükümlü oldukları belirtilmiş 375’inci maddesinde ise; Yönetimle görevli kişilerin, özellikle kanunlara, esas sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına uygun hareket edip etmediklerinin üst gözetiminin yönetim kurulunun devredilemez görev ve yetkileri arasında olduğu hüküm altına alınmıştır.

Sorumlulukla ve Şirketin zararı ile ilgili 553 ve 555’inci maddelerinde ise; yönetim kurulu üyeleri ve yöneticiler kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlal ettikleri takdirde, hem şirkete hem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarına

karşı verdikleri zarardan sorumlu olduğu şirketin uğradığı zararın tazminini, şirket ve her bir pay sahibinin isteyebileceği, pay sahiplerinin tazminatın ancak şirkete ödenmesini isteyebilecekleri ifade edilmiştir.

Yine ilgili Kanun’un 623 ve 626’ncı maddelerinde; Müdürler, şirket yönetiminin bazı bölümleri kendilerine devredilmiş bulunan kişilerin, kanunlara, şirket sözleşmesine, iç tüzüklere ve talimatlara uygun hareket edip etmediklerinin gözetmekle, yönetimle görevli kişiler ise görevlerini tüm özeni göstererek yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini, dürüstlük kuralı çerçevesinde, gözetmekle yükümlü bulunduğu belirtilerek sadece temsil makamı olan yönetim kurulu haricinde şirket müdürlerinin ve bazı bölümlerde sorumlu kişilerinde sorumluluğu açıklanmıştır.

2019 yılında 4 adet katamaran tipi gemide yapılan sörveylerde 4 adet takım şaft ve 3 adet dış saft değiştirilmiş olup 2020 yılında gemilerdede yapılan sörveylerde 948.856,17 TL’lik takım şaft değişimi yapılmıştır. İlgili yazıda bu durumun diğer gemilere de sirayet etmesinin muhtemel olduğu ve bir adet şaftın 23.000 Euro maliyetinin bulunduğu bütün gemilerde bulunan 30 adet şaftın değiştirilmesinin 690.000 Euro maliyet olarak şirkete yansıyacağı ortada olduğu belirtilmiştir. Ayrıca bu arızaya sebebiyet veren aksaklıkların düzeltilmemesi halinde ise her beş yılda bir bu arızanın tekrar etmesi ve şaft yaralanmaları sebebiyle şaftların değiştirilmesi zorunluluğu doğacak olup bu gider şirket tarafından maliyet olarak yüklenilecektir.

Kamu idaresi cevabında söz konusu arızanın ortaya çıktığı andan itibaren sorumlu olarak gerekli yazışmaların ve İzmir Büyükşehir Belediyesine gerekli bildirimlerin yapıldığı, arıza sebebine ilişkin üçüncü bir firma ile yüklenici firmaya inceleme yaptırıldığı, kalıcı çözüm için bir komisyon kurulmasının Büyükşehir Belediyesinden talep edildiği ifade edilerek faaliyetin devamlılığı sebebiyle söz konusu bakımlar yapılarak gerekli parça değişimleri şirket tarafından sağlandığı belirtilmiştir.

Kamu idaresinin cevabından da anlaşılacağı üzere söz konusu arızaya ilişkin bir sorumlu tespit edilememiş ve şaftların değiştirilmesi için ödenen bu gider şirket tarafından maliyet olarak yüklenilmiştir. Ayrıca şirket tarafından arızaya ilişkin kalıcı bir çözüm geliştirilememiştir.

Sonuç olarak ilk önce mevcut arızayı yaratan unsurların giderilmesi gerekmekte olup bu durumun şirketin yetkili organları veya sermayedar olan Büyükşehir Belediyesi teftiş

makamlarınca araştırılarak mesuliyeti bulunan kişilere bu zarara ilişkin gerekli yaptırımların uygulanması gerekmektedir