Belediye tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergilerinden büyükşehir belediyesi için ayrılan payların mevzuata uygun şekilde muhasebeleştirilmediği görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Çevre Temizlik Vergisi” başlıklı 44’üncü mükerrer maddesinde “Büyük şehir belediye sınırları içinde bulunan belediyelerin kendileri tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisi aynı esaslar çerçevesinde büyük şehir belediyelerine aktarılır” hükmüme yer verilerek çevre temizlik vergisi tutarlarından büyükşehir belediyesine %20 pay ayrılacağı ve aktarılacağı düzenlenmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 363-Kamu İdareleri Payları Hesabının niteliğini düzenleyen 276’ncı maddesinde;

“(1) Bu hesap, bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılır.”

“Hesabın işleyişi” başlıklı 277’nci maddesinde ise;

“MADDE 277 – (1) Kamu idareleri payları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

1. Alacak

   
   

   1. Bütçe geliri olarak tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835- Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir.

2. Borç

   
   

   1. Bu hesapta kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarlar bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, belediyeler tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergilerinden büyükşehir belediyelerine ayrılan payların 363- Kamu İdareleri Payları Hesabında izleneceği ve ayrılan bu payların ayrıca 630-Giderler, 830- Bütçe Giderleri Hesabı ve 835-Gider Yansıtma Hesabına kaydedilmesinin gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede Belediye tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergilerine ilişkin olarak büyükşehir belediyesine aktarılan payların 630-Giderler Hesabının borcuna kaydedilmesi gerekirken 600-Gelirler Hesabının borcuna, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilmesi gerekirken de 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabının borcu kullanılarak muhasebeleştirilmesi söz konusu olmuştur.

Sonuç olarak Belediye tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergisinden büyükşehir belediyesine ayrılan payların mevzuata uygun muhasebeleştirilmemesi neticesinde 2019 yılı mali tablolarında 600-Gelirler Hesabı, 630-Giderler Hesabı ve 830-Bütçe Giderleri Hesabının olduğundan eksik, 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabının ise bu tutar kadar fazla görünmesine sebep olunduğu düşünülmektedir.