Karar Künyesi
İdare tarafından mevduat faiz gelirlerinin muhasebeleştirilmesi işlemlerinde kullanılmaması gereken bütçe giderleri hesabı kullanıldığı ve bütçe gelirleri hesabına brüt tutar üzerinden kayıt yapıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 102-Bankalar Hesabı’na ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 57’nci maddesinde;
“…
6) Muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalarca tahakkuk ettirilerek banka hesabına aktarılan faiz tutarları bu hesaba, tevkifat tutarları 630- Giderler Hesabına borç, faiz tutarının içinde bulunulan aya ait kısmı 600- Gelirler Hesabına, geçmiş aylara ait kısmı 181- Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Banka hesabına aktarılan tutarın tamamı aynı zamanda 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.” hükmü mevcut olup buna göre; elde edilen faiz gelirleri 600-Gelirler Hesabına brüt tutar üzerinden kaydedilmeli, faiz gelirine ilişkin yapılan stopaj ise 630-Giderler Hesabında izlenilmeli ve sadece elde edilen net gelir tutarı bütçe hesapları ile ilişkilendirilmelidir.
Yapılan incelemede; mevduat faiz gelirlerinin muhasebeleştirme işlemlerinde kullanılmaması gereken bütçe giderleri hesabının kullanıldığı, ayrıca bütçe gelirleri hesabına brüt tutar üzerinden kayıt yapıldığı görülmüştür. Söz konusu hususa örnek olarak 655 numaralı yevmiye kaydına aşağıda yer verilmiştir:
Tablo 14: Mevduat Faiz Gelirinin Muhasebeleştirilmesine İlişkin Yevmiye Kaydı
Hesap Kod | Hesap Ad | Hesap Detay Ad | Borç (TL) | Alacak (TL) |
102 | Banka Hesabı | Halkbank Vadeli Kredi Hesabı-07100024 | 2.753,90 | 0,00 |
600 | Gelirler Hesabı | Mevduat Faizleri | 0,00 | 2.898,84 |
630 | Giderler Hesabı | Vergi Ödemeleri ve Benzeri Giderler | 144,94 | 0,00 |
800 | Bütçe Gelirleri Hesabı | Mevduat Faizleri | 0,00 | 2.898,84 |
805 | Gelir Yansıtma Hesabı | Gelir Yansıtma Hesabı | 2.898,84 | 0,00 |
830 | Bütçe Giderleri Hesabı | Vergi Ödemeleri ve Benzeri Giderler | 144,94 | 0,00 |
835 | Gider Yansıtma Hesapları | Gider Yansıtma Hesabı | 0,00 | 144,94 |
Mevduat faiz gelirlerine ilişkin olarak yapılması gereken kayıt aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Tablo 15: Mevduat Faiz Gelirlerinin Muhasebeleştirilmesi Örneği
Hesap Kodu | Borç | Alacak |
102 | X | 0,00 |
630 | Y | 0,00 |
600 | 0,00 | X+Y |
805 | X | 0,00 |
800 | 0,00 | X |
Tabloda görüleceği üzere tek bir yevmiye kaydında hem mevduat faiz gelirinin hem de söz konusu faiz geliri üzerinden kesilen gelir vergisinin muhasebeleştirilmesi yapılmıştır. Söz konusu kayıtta ayrıca bütçe gelirlerine net tutar kaydedilmiş olup bütçe giderleri hesabı çalıştırılmamıştır.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, mevduat faiz gelirlerinin bulguda belirtilen şekilde düzeltileceği ifade edilmiştir. Ancak, 2021 yılında mevduat faiz gelirlerinin hatalı muhasebeleştirilmesi nedeniyle, 800-Bütçe Gelirleri Hesabı ile 830-Bütçe Giderleri Hesabında 13.509,33 TL’lik fazlalık oluşmuştur.
Sonuç olarak, mevduat faiz gelirlerinin mevzuatında belirtilen şekilde muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.