Sayıştay ilamlarının muhasebe kayıtlarına eksik alındığı, tahsili sağlanmadığı için zamanaşımına uğrayarak kayıtlardan çıkarılan Sayıştay ilamları bulunduğu tespit edilmiştir.

6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun "İlamların infazı" başlıklı 53'üncü maddesinde Sayıştay ilamları kesinleştikten sonra doksan gün içerisinde yerine getirilmesi gerektiği, ilam hükümlerinin yerine getirilmesinden ilamların gönderildiği kamu idarelerinin üst yöneticilerinin sorumlu olduğu belirtilmiştir. Kanunun "Kamu idareleri ve görevlilerinin sorumluluğu" başlıklı 9'uncu maddesinde de Sayıştay ilamlarının infazını izlemeyen ve gereklerini yerine getirmeyenler hakkındaki yaptırımlar sayılmıştır.

19.10.2006 tarih ve 26324 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 12’inci maddesinde, kamu zararından doğan alacakların, sorumlulardan, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte tahsil edileceği belirtilmiştir. “Kamu zararından doğan alacaklarda faiz” başlıklı 18’inci maddesine göre, Sayıştay ilâmları ile tespit olunan kamu zararından doğan alacaklarda faiz başlangıç tarihi, ilâmda faizin başlangıcı hakkında hüküm varsa belirtilen tarih, aksi takdirde karar tarihi olup, sorumlular ve/veya ilgililerce yapılan ödeme tutarının, alacak aslı ile faiz tutarının tamamını karşılamaması halinde ödenen tutarın vadesi gelmiş alacak aslına ve faizine orantılı olarak mahsup edilmesi hükmedilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 140 Kişilerden alacaklar hesabına ilişkin 111’inci maddesine göre; Sayıştay ilamları ile borç hükmolunan tutarların bu hesapta izlenmesi gerekmekte olup, ilamın kesinleştiği bildirilince icra takibine başlanmalıdır.

Yönetmeliğin 112’nci maddesine göre; Sayıştay tarafından tebliğ edilen ilam içerisinde daha önce kişilerden alacaklar hesabına alınarak takipsizlik nedeniyle zamanaşımına uğratılmış paraların bulunduğu anlaşıldığı takdirde bu tutarlar, zamanaşımına uğratan sorumluları borçlandırmak ve eski borç kayıtlarını kapatmak üzere bu hesaba alacak ve borç kaydedilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, 2008 yılı hesabının yargılanması neticesinde kesinleşen 7.117,36 TL alacağın süresi içinde tahsil edilmeyerek zamanaşımına uğratıldığı ve 2023 yılı içinde muhasebe kayıtlarından silindiği görülmüştür.

Ayrıca, ayrıntısı aşağıdaki tabloda sunulan, 2012 ve 2016 yıllarına ilişkin yargılamalar sonucunda hükmedilen toplam 380.053,87 TL kamu zararına ilişkin toplam 351.264,72 TL tahsilat bulunduğu, ancak bu tahsilatlarda faiz hesaplamasının hatalı yapıldığı, ödenen tutarın alacak aslına ve faizine orantılı olarak mahsup edilmediği görülmüştür. Yapılan tahsilatın alacak aslı ile faiz tutarının tamamını karşılamaması halinde, ödenen tutarın vadesi gelmiş alacak aslına ve faizine orantılı olarak mahsup edilerek yapılan hesaplama sonucu, 80.756,95 TL kişi borcu kalması gerekmekte olup, muhasebe kayıtlarında toplam 28.789,17 TL kişi borcu kaldığı görülmüştür. Faizin hatalı muhasebeleştirilmesi nedeniyle kişi borçlarının 51.967,78 TL eksik göründüğü tespit edilmiştir.

‌Tablo 9: Sayıştay İlamlarından Eksik Tahsil Edilenler

Kamu idaresi cevabında; bulgu konusuna katılındığı ve düzeltme kayıtlarının yapıldığı belirtilmiştir. Ancak, 2024 yılında yapılan düzeltme işlemlerinin 2023 yılı mali tablolarında yer alan hataya etkisi olmayacaktır.

Sayıştay ilamlarının ve tahsilatlarının mevzuatta gösterildiği şekilde muhasebe kayıtlarına alınması ve kesinleşen ilamların zamanında tahsilatının sağlanarak zamanaşımına uğratılmaması, zamanaşımına uğratılan kamu zararlarının sorumlar adına yeniden kaydedilmesi gerekmektedir.