Gürsu Belediyesinin bütçe içi işletmesinde satışa sunulmak üzere alınmış olan ticari malların mali tablolarda Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'ne uygun şekilde kaydedilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 153-Ticari Mallar Hesabıyla ilgili “Hesabın niteliği” başlıklı 117’nci maddesinde;

“Bu hesap, kurumlarca herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile alınan ticari mallar ve benzeri kalemlerin izlenmesi için kullanılır.”

Aynı Yönetmelik’in 153-Ticari Mallar Hesabıyla ilgili “Hesabın işleyişi” başlıklı 118’inci maddesinde, ticari mal niteliğinde bir mal alındığında alış tutarı ve ticari mallar hesabında kayıtlı tutarların yılsonunda enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu ortaya çıkan artışların bu hesaba borç kaydedileceği; kullanılmak üzere ambardan çıkışı yapılan ticari malların, sayım sonucunda eksik çıkan ticari mal tutarların, ticari mallardan satılan tutarların, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak kaydedileceği. hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği’nin "Muhasebe yetkilisi” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında;

“Mahalli idarenin muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe yetkilisi işletmenin de muhasebe yetkilisidir. İşletmenin hesabı, muhasebe yetkilisi tarafından, mahalli idare kesin hesabına dahil edilerek ilgili mercilere verilir.”

Aynı Yönetmelik’in “Muhasebe işlemleri” başlıklı 9’uncu maddesinin birinci fıkrasında;

“İşletme faaliyetlerinin muhasebe işlemleri 10/3/2006 tarihli ve 26104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre mahalli idarenin muhasebe biriminde tutulur.” hükümleri yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne göre, 153-Ticari Mallar Hesabına ilişkin olarak kurumlarca herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile alınan ticari mallar ve benzeri kalemlerin bu hesaba kaydedilmesi gerekmektedir.

Belediyenin Adrenalin Parkta yer alan bütçe içi işletmesi için almış olduğu, herhangi bir işleme tabi tutulmadan satışa konu edilecek malların kaydına ilişkin olarak 153-Ticari Mallar Hesabı yerine, 150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabının kullanıldığı görülmüştür.

Bütçe içi işletmeyle ilgili ticari malların tam ve doğru şekilde muhasebeleştirilmemesi, kurum mali tablosunda 153-Ticari Mallar Hesabının olması gerekenden noksan 150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabının ise olması gerekenden fazla kayıtlar göstermesine neden olmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; “Konu ile ilgili programsal düzenlemeler yapılmış olup, Belediyemiz iktisadi işletme ile ilgili satışa konu olan malzemelere ait faturalar için Ticari Mallar Hesabı kullanılacaktır. Bundan sonraki süreçte mevzuat doğrultusunda hareket edilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kurum cevabında, bulgumuz doğrultusunda ilgili hesabın kullanılarak izleyen yıllarda gerekli işlemlerin tesis edileceğini gerekli programsal düzenlemelerin yapıldığını belirtmiştir. Yapılan çalışma ve düzeltme işlemleri 2019 yılı ve sonrasında gerçekleşeceği için, bahsedilen eksik ve hatalı uygulamalar, 2018 yılında 153-Ticari Mallar Hesabında hataya sebep olmuştur. Bulgu konusu tespitle ilgili düzeltici işlemler takip eden denetimde izlenecektir.