Belediye’nin tapuda kayıtlı 6107 taşınmazın Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak kayıtlarının tam yapılmadığı; dolayısıyla Taşınmaz Formları ve İcmal Cetveli ile muhasebe kayıtları arasında tutarlılığın sağlanmadığı görülmüştür.

Kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan taşınmazların kaydına ve icmal cetvellerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, 02.10.2006 tarih ve 26307 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 13.09.2006 tarih ve 2006/10970 sayılı “Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik” ile düzenlenmiştir.

Anılan Yönetmelik’in 6’ncı maddesinde “Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle ilgili görev, yetki ve sorumlulukları” düzenlenmiş; 7’nci maddesinde ise, taşınmazların kayıt şekli açıklanmış ve hangi form ve cetvellerin düzenleneceği belirtilmiştir. Buna göre, idarelerin tapuya kayıtlı olan ya da olmayan taşınmazları ile orta malları, genel hizmet alanları, irtifak hakkı tesisi, tahsis, kiralama ve kullanma izni verilmesi gibi usullerle kullanım hakkı kendilerine verilen taşınmazları, Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde kayıt altına alması gerekmektedir. Anılan maddenin devamında taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri ile görevli birim tarafından hazırlanan formlar esas alınarak, taşınmazların değer ve miktar olarak kaydedildiği Taşınmaz İcmal Cetvelinin mali hizmetler birimi tarafından hazırlanacağı belirtilmiştir.

Erzurum Büyükşehir Belediyesinde, 2021 yılında yukarıda belirtilen Yönetmelik hükmü gereği düzenlenmesi gereken Form ve Cetveller tam ve eksiksiz hazırlanmamıştır. Anılan Yönetmelik hükmü gereği hazırlanması gereken form ve cetvellerden 7/a- taşınmaz icmal cetveli (tapuda kayıtlı olan taşınmazlar formu) ile 6432 taşınmaz kayıt altına alınmıştır. Buna karşılık, Tapu’da (TAKBİS) 6107 taşınmaz kaydı bulunmaktadır. Söz konusu form ve cetveller arasında kayıt sayısına ilişkin uyum sağlanamadığı gibi belediye rayiç değerleri esas alınarak kaydedilen 263.334.184,12 TL tutarındaki az sayıdaki taşınmaz dışında, taşınmazların değeri de kaydedilmemiştir.

Bunun yanı sıra, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik gereği hazırlanması gereken diğer form ve cetvellere ilişkin, tapuda kayıtlı olan dışında taşınmaz bulunmadığı için kayıt yapılmadığı bilgisi verilmiştir. Oysa yapılan incelemede belediyenin yol, gölet vb. tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlarının olduğu ve bunların ilgili cetvellere kaydedilmediği bilgisine ulaşılmıştır.

Belediyenin 2021 yılsonu bilançosundaki taşınmazlarının değerinin toplam 2.586.249.072,70-TL’dır. Aşağıdaki tabloda detayları gösterildiği üzere, taşınmaz cetvelleri ile muhasebe kayıtları arasında 2.322.914.888,58-TL (2.586.249.072,70- 263.334.184,12) tutarında fark oluşmuştur.

Tablo 8: Taşınmaz Cetvelleri /Bilanço Karşılaştırması

Erzurum Büyükşehir Belediyesi gönderdiği cevapta, kurum taşınmaz sisteminin TAKBİS ile entegrasyonunun gerçekleştirildiğini ve Kamu idarelerine ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik Hükümlerine göre kayıtların gerçekleştirildiğini belirterek; tapuda kayıtlı olmayan yol, gölet vb taşınmazların tespitlerinin tamamladığını ve maliyetlerinin hesaplandığını, muhasebeleştirme için gerekli rayiç değer çalışmalarının sürdürüldüğünü bildirmiştir.

Kamu İdaresi, bulguda belirtilen hususları yerine getirmek için sürdürdüğü çalışmaları tamamlayarak; Kurum taşınmazlarını açıklanan mevzuat çerçevesinde kayıt altına alınması ve bu kayıtların muhasebe sistemine tam ve doğru şekilde aktarılması uygun olacaktır.