Orhangazi Belediyesi veri tabanının incelenmesi sırasında; işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan ve bu ruhsata esas işyeri açma izni harcını ödemeden faaliyet gösteren işletmelerin olduğu tespit edilmiştir.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik uyarınca sıhhî ve gayrisıhhî işyerleri ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatının olması gerekmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun "İşyeri açma izni harcı" başlıklı 81’inci maddesinde, "Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması işyeri açma izni harcına tabidir" hükmü yer almakta;

Aynı Kanun'un “4. Çevre temizlik vergisi” başlıklı mükerrer 44’üncü maddesinin birinci fıkrasında ise, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre

temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu ifade edilmektedir.

Zabıta Müdürlüğünden alınan verilerden, idarenin yetki ve görev sınırları içinde faaliyetine devam eden 1245 adet işyeri için ruhsatlandırma yapıldığı ve sadece bu işyerlerinden işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı tahsil edildiği anlaşılmasına karşın; Emlak Şefliği veri tabanından elde edilen bilgilerden halihazırda, çevre temizlik vergisine tabi 4434 aktif işletmenin bulunduğu tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun "Belediye başkanının görev ve yetkileri" başlıklı 38'inci maddesine göre belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etme görevi belediye başkanına verilmiş ve bu konuda belediye başkanı birinci derecede sorumlu kılınmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun "Gelirlerin toplanması sorumluluğu" başlıklı 38’inci maddesinde "Kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanlar, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur." denilmektedir. Gelirlerin tahakkuk ve takip görevi, aynı Kanun’un “Mali hizmetler” başlıklı 60’ıncı maddesinde Mali Hizmetler Birimine, gelirlerin tahsil görevi ise "Muhasebe Hizmeti ve Muhasebe Yetkilisinin Yetki ve Sorumlulukları" başlıklı 61’inci maddesinde Muhasebe Yetkilisine verilmiştir. Kanun maddesi hükümlerine göre, ilgili kamu görevlileri Belediye gelirlerinin tahakkuk, tahsil ve takip süreçlerini yürütmekle yükümlüdürler.

Belediye tarafından verilen cevapta; ilçe genelinde 2592 aktif iş yerinin bulunduğu, Mali Hizmetler Müdürlüğü Emlak Şefliği veri tabanından yer alan çevre temizlik vergisine tabi 4434 aktif işletmenin olduğu, veri karşılaştırması neticesinde boş ve faaliyette bulunmayan dükkan ve depolardan çevre temizlik vergisi alındığının tespit edildiği, aradaki rakamsal farkın bu sebepten kaynaklandığının anlaşıldığı belirtilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; denetimde sunulan ruhsatlı işyeri bilgileri ile cevapta yer alan ruhsatlı işyeri rakamları farklılık göstermektedir. Cevapta söz konusu rakamlarla ilgili kanıtlayıcı bilgi belge sunulmamıştır. Verilen cevap bulguda yer alan hususları karşılamamaktadır.

Sonuç olarak; ruhsatsız faaliyet gösterdiği tespit edilen 3189 işyerinden kaynaklanan gelir kaybının telafisi için ilgili birimlerce, mevzuatında öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerine başlanması gerekmektedir.