Belediyenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların mevzuata aykırı olarak tahsis edildiği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendine göre; Belediyenin, mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek yetkisini haiz olduğu, aynı maddenin altıncı fıkrasında ise; sağlık, eğitim, sosyal hizmet ve turizmi geliştirecek projelere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının onayı ile ücretsiz veya düşük bir bedelle amacı dışında kullanılmamak kaydıyla taşınmaz tahsis edebileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde; belediye meclisinin, taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar verme yetkisini haiz olduğu belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; belediyelerin kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebileceği, diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerektiği belirtilmiştir. Aynı maddenin devamındaki (d) bendinde ise; kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebileceği veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebileceği, bu taşınmazların aynı kuruluşlara kiraya da verilebileceği belirtilmiştir.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınmaz tahsisi” başlıklı 47’nci maddesinde; kamu idarelerinin, kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebileceği ve tahsis edilen bu taşınmazların amaçları dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir. Ayrıca maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usûllerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği belirtilmiştir. Bu kapsamda çıkarılan Yönetmelik ise Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik’tir.

Mezkûr Yönetmelik’in “Amaç ve kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; Yönetmelik’in amacının, kamu idarelerinin mülkiyetlerindeki taşınmazların birbirlerine bedelsiz olarak tahsis ve devri ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarını belirlemek olduğu belirtilmiş, “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde de; kamu idaresini tahsis açısından, Yönetmelik ekindeki idareleri ifade edeceği belirtilmiştir. Yönetmelik ekinde ise; genel bütçeli idareler, yükseköğretim kurulu, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri, özel bütçeli diğer idareler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idareler (belediyeler, belediyelere bağlı ve belediyelerin kurdukları ve üye oldukları birlik ve idareler, il özel idareleri ve il özel idarelerine bağlı ve il özel idarelerinin kurdukları ve üye oldukları birlik ve idareler) kapsama alınmıştır.

Son olarak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü 09/02/2022 tarih ve E-14399437-622.02-2565576 sayılı Ortak Hizmet Projesi başlıklı genelgesinde; dernek ve vakıflara belediye taşınmazlarının uzun süre kullandırılmasının ortak hizmet projesi değil tahsis niteliğinde olduğu, dolayısıyla ortak hizmet projesi adı altında da olsa dernek ve vakıflara taşınmaz tahsisi yapılamayacağı açık biçimde belirtilmiştir.

Yukarıda bahsedilen mevzuat hükümleri çerçevesinde konu değerlendirildiğinde; Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin, tahsisle ilgili bir madde olmayıp ortak hizmet projesi yapılabileceğine ilişkin bir madde olduğu, buna göre Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün “Ortak Hizmet Projesi” başlıklı Genelgesi’nde; ortak hizmet projesi adı altında da olsa dernek ve vakıflara taşınmaz tahsisi yapılamayacağı anlaşılmaktadır. Yine Belediyenin tahsis gerekçelerinde gösterdiği Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; tahsisin “diğer kamu kurum ve kuruluşlarına” yapılabileceği açık olarak belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, Belediyenin 4 adet taşınmazını, belediye şirketlerinin mevzuat hükümlerince kamu kurum ve kuruluşları arasında sayılmamasına rağmen şirketlerine ayrıca yine mevzuat hükümlerince kamu kurum ve kuruluşları arasında sayılmayan kuruluşlardan olan; 2 taşınmazını federasyona, 1 taşınmazını yapı yönetimine, 1 taşınmazını derneğe ve 1 taşınmazını da vakfa, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının onayı ve aralarında herhangi bir proje olmaksızın yalnızca protokole ve meclis kararına dayanılarak mevzuat hükümlerine aykırı olarak tahsis ettiği görülmüştür.

Kamu İdaresi cevabında, bulgu doğrultusunda gerekli işlemlerin yapılacağını belirtmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda bahsedilen durum dolayısıyla mevzuata aykırı olduğu düşünülen tahsis işlemlerinin mevzuata uygun hale getirilmesi için gerekli çalışmaların yapılması gerekmektedir.