Samsun Büyükşehir Belediyesinin 2019 yılı mali tabloları ve eki belgelerinin incelenmesinde; ortak olunan şirketlere taahhüt edilen sermaye artışlarından, yerine getirilmeyen kısımların, bütçe hesapları kullanılarak hatalı muhasebeleştirildiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin; 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının işleyişini açıklayan 183’üncü ve 247 Sermaye Taahhütleri Hesabının işleyişini açıklayan 185’inci maddeleri uyarınca; belediyelerce hali

hazırda ortak olunan veya ortak olunması planlanan şirketlere taahhüt edilen sermaye tutarlarının; 247 Sermaye Taahhütleri Hesabında izlenmesi ve bütçe giderleriyle ilişkilendirilmemesi gerekmektedir. Taahhüt edilen sermayenin ödenmesi durumunda ise; ödenen tutarların, 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına aktarılması ve 830 Bütçe Giderleri Hesabı kullanılarak bütçe gideri yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede;

1. Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından, hali hazırda bağlı ortaklığı olan bir şirkete 25.000.000,00 TL sermaye artırımında bulunulması kabul edilmiştir. 2019 yılı sonu itibariyle, bu tutarın 8.465.657,62 TL’si ödenmiş olup sermaye taahhüdünden kalan 16.534.342,38 TL’nin peyderpey ileriki dönemde ödeneceği görülmüştür. Fakat taahhüt edilen 25.000.000,00 TL’nin tamamının 2019 yılı içerisinde bütçe gideri olarak kaydedildiği tespit edilmiştir.

2. 2018 yılı içerinde Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından, daha önce kurulmuş olan bir şirkete, %93 payına karşılık 9.300.000,00 TL bedelle ortak olunmasına karar verilmiştir. Ancak söz konusu taahhüt yerine getirilmediği halde; bu tutar, 830 Bütçe Giderleri Hesabı kullanılarak 2018 yılı bütçe gideri olarak kaydedilmiştir. Bunu müteakip, 2019 yılında sermaye taahhüdünden vazgeçilmiş olması münasebetiyle 247 Sermaye Taahhütleri Hesabında bulunan tutar ters kayıtla kapatılmış, bu defa da aynı tutar, nakden veya mahsuben herhangi bir tahsilatmış gibi, 800 Bütçe Gelirleri Hesabı kullanılmak suretiyle 2019 yılı bütçe geliri olarak kaydedilmiştir.

Buna göre; 2018 yılı bütçe giderlerinin olması gerekenden 9.300.000 TL fazla göründüğü anlaşılmaktadır. Bunun yanı sıra, bahsi geçen hatalı kayıtlar neticesinde; 2019 yılı bütçe giderleri olması gerekenden 16.534.342,38 TL ve bütçe gelirleri de olması gerekenden 9.300.000,00 TL fazla görünmektedir. Bu durum Gayrisafilik ilkesi gereği, bütçe kesin hesabını, belirtilen tutarlar kadar etkilemesi bakımından önem arz etmektedir.