Mülkiyeti Belediyeye ait taşınmazların mevzuata aykırı olarak pazarlık usulüyle spor kulüplerine kiraya verildiği, bu ihalelere mevcut kiracıların tek başına özel olarak davet edildiği, bu kiralamalarda tahmini kira bedelinin gerçek piyasa rayiçlerine uygun olarak hesaplanmadığı, ihalelerin tahmini kira bedelinin hemen hemen aynısıyla kazanıldığı, kira bedellerinin piyasa rayiçlerine göre sembolik nitelikte olduğu tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk” başlıklı 48’inci maddesinin üçüncü fıkrasında, "Kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemleri, mevzuatında öngörülen kurallar dahilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılır. Bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenler sorumludur." denilmektedir.

Genel bütçe kapsamındaki idarelerin kullanımındaki taşınmazlar hazinenin özel mülkiyetinde yer aldığı halde, özel bütçeli kuruluşlar ile mahalli idarelerin, mülkiyeti kendilerine ait taşınmazları bulunmaktadır. Kamu idarelerine ait taşınmazların satış, kiraya verme, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ihaleleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlere göre yürütülmektedir.

Kanun'un 51’inci maddesinde, pazarlık usulüyle yapılacak işler belirlenmiş ve anılan maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde; kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin

özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisinin pazarlık usulüyle ihale edilebileceği belirtilmiştir.

Kanun'daki bu düzenlemeye göre, pazarlık usulüyle (2886 sayılı Kanun’un 51'inci maddesinin g bendi) ihale yapılabilmesi ancak Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz mallar için söz konusu olacaktır. Özel bütçeli kuruluşlar ile mahalli idarelerin mülkiyetinde olan taşınmazlarının, “Devletin özel mülkiyetindeki taşınmaz mal” ya da “Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer” olarak nitelendirilmesi hukuken mümkün değildir.

Danıştay 13’üncü Dairesinin bir üniversitenin mülkiyetinde yer alan taşınmazın kiralanması hususunda verdiği 21.04.2015 tarihli ve E:2014/5284 K:2015/1541 No.lu Kararı ile bir belediyenin mülkiyetindeki taşınmazın kiralanması hususunda verdiği 15.10.2014 tarih ve E:2014/2352, K:2014/3119 sayılı kararlarda da hazinenin özel mülkiyetinde yer almayan taşınmazlar için 2886 sayılı Kanun'un 51’inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi hükmüne göre işlem yapılamayacağı vurgulanmaktadır.

Diğer taraftan spor kulüplerine taşınmazların sembolik bedellerle kiraya verilmesinin, 5393 sayılı Kanun’un “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde öngörülen “mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla gerektiğinde, öğrencilere, amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar” şeklindeki görev ve sorumluluklar kapsamında değerlendirilmesi de mümkün değildir.

5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; “Gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapar ve gerekli desteği sağlar.” Denilmektedir. Ancak aynı maddenin ikinci fıkrasında, yapılacak nakdî yardımın, bir önceki yıl genel bütçe vergi gelirlerinden belediyeler için tahakkuk eden miktarın; büyükşehir belediyeleri için binde yedisini, diğer belediyeler için binde on ikisini geçemeyeceği hükmüne yer verilmiştir.

Gemlik Belediyesi Gençlik ve Spor Derneğine kiraya verilen, Sosyal Yaşam Merkezi fitness salonu, 2 adet büro ve açık düğün salonunun tamamının aylık kirası toplam 1.316 TL'dir. Oysa 06.08.2019 tarihinde yapılan ihalede, Bursa Büyükşehir Belediyesi Emir Buhari Kültür Merkezi içinde yer alan sadece bir çay bahçesinin tahmini kira bedeli aylık 4.000 TL olarak belirlenmiştir.

Başka bir spor kulübüne kiraya verilen lokalin 2019 yılı aylık kirası sadece 88 TL'dir. Bursa Nilüfer Belediyesi’nin 30.01.2019 tarihinde yaptığı ihalede ise, 10 metrekare bir büfenin aylık tahmini kirası 1.000 TL olarak tespit edilmiştir.

Bir derneğe kiraya verilen Sosyal Yaşam Merkezindeki 4.760 metrekare katlı otoparkın aylık kirası, 850 TL’dir. Bursa Osmangazi Belediyesi’nin 03.12.2019 tarihinde yaptığı ihalede ise, 3.149 metrekare otoparkın tahmini kira bedeli 1.950 TL olarak belirlenmiştir.

Taşınmaz kiralama ihalelerinde rekabetin sağlanması; mevzuata aykırı olarak taşınmazların sembolik bedellerle spor kulüplerine kiraya verilmemesi, taşınmazların kiraya verilmesi ihalelerinin kamu ihale hukuku temel ilkelerine uygun olarak gerçekleştirilmesi, taşınmaz kira bedellerinin piyasa rayiçlerine göre güncellenmesi gerekmektedir.