İsteğe bağlı verilen itfaiye hizmetlerinin kamu veya özel kuruluşlara ücretsiz verilmesinde Belediye Başkanına yetki verildiği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Diğer hükümler” başlıklı 28’inci maddesinde, “Belediye Kanunu ve diğer ilgili Kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümleri ilgisine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanır.” denilmiş ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde de, “kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek.” düzenlemesi yer almaktadır. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Ücrete tabi işler” başlıklı 97’nci maddesinde de, “Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir…” hükmü yer almaktadır.

Bu düzenlemelere göre isteğe bağlı olarak verilen hizmetlerin ücret tarifesini belirlemek meclisin yetkisindedir. Meclise verilen yetkinin bizzat Meclis tarafından kullanılması gerekmekte olup, devredilebilir bir yetki değildir. Meclis tarafından yetki kullanımında ise tarifenin belirli, anlaşılır ve öngörülebilir olması önemlidir.

2022 yılı tarifesinde İtfaiye Daire Başkanlığı İtfaiye Yangın ve Acil Müdahale Şube Müdürlüğü kısmında isteğe bağlı hizmetlerin ücretleri ve tarifeleri belirlenmiş, Not 6 kısmında, “Kamu ve Özel Kuruluşlara Verilecek İtfaiye Hizmetlerinin Ücretsiz Yapılması, Büyükşehir Belediye Başkanının Yetkisindedir.”, İtfaiye Arama Kurtarma ve Afet İşleri Şube Müdürlüğü kısmında isteğe bağlı hizmetlerin ücretleri ve tarifeleri belirlenmiş, Not 4 kısmında, “Kamu ve Özel Kuruluşlara Verilecek İtfaiye Hizmetlerinin Ücretsiz Yapılması, Büyükşehir Belediye Başkanının Yetkisindedir.”, İtfaiye Eğitim Şube Müdürlüğü kısmında isteğe bağlı hizmetlerin ücretleri ve tarifeleri belirlenmiş, Not 2 kısmında, “Kamu ve Özel Kuruluşlara Verilecek İtfaiye ve Eğitim Hizmetlerinin Ücretsiz Yapılması, Büyükşehir Belediye Başkanının Yetkisindedir.” ibareleri bulunmaktadır.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinin birinci fıkrasında, belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelerce üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmayacağı ve Cumhurbaşkanının birinci fıkra hükmünden muaf tutulacak kişi veya kurumları tespit etmeye yetkili olduğu belirtilmiştir.

Notlarda yer alan ifadelere göre isteğe bağlı hizmetin ücretsiz yapılmasında Belediye Başkanı yetkilidir. Ancak Belediyenin isteğe bağlı hizmeti ücretsiz yapması 4736 sayılı Kanun’a aykırı olduğu gibi, belirsiz ve öngörülemez bir durum söz konusudur. Bu nedenle Belediye Bütçesinde bu tür notların olmaması gerekir. Notlarda yer alan ifadeden tarifenin bazı kurum ve kişilere uygulanmasında belirsizlik bulunduğu anlaşılmaktadır.

Kamu idaresi cevabında, isteğe bağlı hizmetlerin ücret ve tarifelerin belirlenmesinin not kısımlarında ifade edilen “… ücretsiz yapılması, Büyükşehir Belediye Başkanının Yetkisindedir” ibaresinin yeniden düzenlenerek 4736 sayılı Kanun hükümlerine uygun hale getirilmesinin sağlanacağı belirtilmiştir.

İsteğe bağlı olarak sunulan itfaiye hizmetlerine ilişkin Meclis tarifesinde belirlenen ücretin alınması ile Belediye Başkanına ücret almama yetkisinin verilmemesi gerekir.