Karar Künyesi
Anahtar teslim Aile Akademisi Binası ve Çevre Düzenlenmesi işinde estetik amaçlı imalat değişikliğine gidildiği görülmüştür.
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin "Sözleşme Kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi" başlıklı 21'inci maddesine göre, yapım sözleşmelerinde öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;
Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması, şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin
%10’una kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
İhale mevzuatındaki düzenlemeler incelendiğinde, yapım işlerinde iş artışı yapılabilmesi için aşağıdaki şartların oluşması gerekir;
Öngörülemeyen nedenlere dayalı olarak ortaya çıkmalı,
Yaptırılması zorunluluk arz etmeli,
Sözleşmeye esas proje içinde kalmalı,
İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmamalı,
Yasal sınırlar içinde kalmalı
Öngörülemeyen durumdan kasıt ihtiyacın tespiti ve ihale dokümanının hazırlanması aşamasında öngörülemeyen ve bu nedenle de sözleşme ve eklerine yansıtılmayan bir halin, gelişmenin, ihtiyaç değişiminin işin devamı sırasında ortaya çıkmasıdır
Uygulamada karşılaşılması muhtemel iş artış gerekçeleri olarak;
Yapım mevzuatında meydana gelen bir kısım değişikliklerin (imar mevzuatı, deprem yönetmeliği, ısı yönetmeliği vb.) gereği olarak projeye sonradan ilave edilmesi gereken,
Projenin yapımından sonra teknolojide meydana gelen gelişmelerin ortaya çıkardığı, tercih edilmesi halinde işin ekonomik veya teknik değerini arttıracak olan,
Proje ve diğer teknik belge ve çalışmalarda yapılan ve düzeltilmeden işin gerçekleşmesinin mümkün olmadığı hatalar sonucu ortaya çıkan, iş kalemleri iş artış kapsamında değerlendirilebilir.
Yapılan incelemede, “Tüm Wc lerde ki granit tezgahlar estetik amaçla mono blok lavaboyla değiştirilmiştir. Bu değişiklikler mukayeseli hesapta dikkate alınmıştır.” gerekçesi ile, 25.100.1014 poz nolu 45x55 cm tezgah altı veya üstü oval lavabo imalatı (20 adet) yerine, Özel-Vitrifiye poz nolu takriben 475x485x450 (en/boy/yükseklik) ölçülerinde tek armatür delikli mat siyah renginde, lavabo montaj dübel ve vidası ile birlikte işyerinde temini ve yerine montajı (20 adet) imalatının yapıldığı anlaşılmıştır.
Tablo 8: Mono Blok Lavabo İmalatı
Poz No | İmalatın Cinsi | Birim | Miktar | Yeni Birim Fiyat (TL) | Azalan Tutar (TL) | Artan Tutar (TL) |
25.100.1014 | 45x55 cm tezgah altı veya üstü oval lavabo | Adet | 20 | 446,45 | 8.929,01 | - |
ÖZEL- VİTRİFİYE | Takriben 475x485x450 (en/boy/yükseklik) ölçülerinde tek armatür delikli mat siyah renginde, lavabo montaj dubel ve vidası ile birlikte işyerinde temini, yerine montajı | Adet | 20 | 11.680,64 | - | 233.612,72 |
Bu tablodan anlaşılacağı üzere, sadece estetik kaygılarla 8.929,01 TL imalattan vazgeçilirken, yerine çok daha yüksek maliyetli olan 233.612,72 TL imalat gerçekleştirilmiştir.
Diğer bir örnekte ise, “Mescit abdest alma bölümünde ki alüminyum kapılar mahalde ki bütünlüğü sağlaması için ahşap kapıyla değiştirilmiştir.” gerekçesi ile, mescit abdest alma bölüm kapıları alüminyumdan ahşaba çevrilmiştir.
Tablo 9: Ahşap Kapı İmalatı
Poz No | İmalatın Cinsi | Birim | Miktar | Yeni Birim Fiyat (TL) | Azalan Tutar (TL) | Artan Tutar (TL) |
15.460.1010 | Elektrostatik toz boyalı ısı yalıtımlı alüminyum doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması | Kg | 154,3392 | 126,01 | 19.447,85 | - |
15.470.1211 | Pvc ve alüminyum doğramaya profil ile 4+4 mm kalınlıkta 12 mm ara boşluklu ilk camı ısı kontrol kaplamalı çift camlı pencere ünitesi takılması m² | 11,7500 | 562,80 | 6.612,84 | - | |
15.510.1101 | Ahşaptan masif tablalı iç kapı kanadı yapılması ve yerine konulması m² | 5,67 | 471,89 | - | 2.675,62 | |
15.465.1004 | Gömme silindirli iç ve dış kapı kilidinin yerine takılması (geniş ve dar tip) | adet | 3,00 | 104,50 | - | 313,50 |
15.465.1008 | Kapı kolu ve aynalarının yerine takılması (kromajlı) | adet | 3,00 | 40,70 | - | 122,10 |
15.465.1009 | Lastik başlı tamponun yerine takılması adet | 3,00 | 7,04 | - | 21,12 | |
15.465.1010 | Menteşenin yerine takılması adet | 8,00 | 6,82 | - | 54,56 | |
KTB.30.1008 | Ahşap imalatın üzerine her renk lake boya ile kaplama yapılması m² | 5,40 | 450,67 | - | 2.433,64 | |
15.510.1001 | Ahşaptan masif tablalı iç kapı kasa ve pervazı yapılması yerine konulması | m² | 38,74 | 512,63 | - | 19.857,10 |
KTB.30.1008 | Ahşap imalatın üzerine her renk lake boya ile kaplama yapılması m² | 38,74 | 450,67 | - | 17.457,32 | |
TOPLAM | 26.060,69 | 42.934,96 |
Bu tabloya göre, sadece mahaldeki bütünlük sağlansın diye 26.060,69 TL imalattan vazgeçilmiş, yerine daha yüksek maliyeti olan 42.934,96 TL imalat yapılmıştır.
Kamu idaresi cevabında, bulguda tespit edilen hususlara dikkat edileceği ifade edilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri ve açıklamalar doğrultusunda, yapılacak iş artışlarının zorunluluk arz etmesi, bu durumun objektif esaslar çerçevesinde değerlendirilmesi, iş artışı kapsamında gerçekleştirilecek imalatların teknik olarak asıl işten ayrılmaması, işin fen ve sanat kuralları çerçevesinde tamamlanabilmesi için yapılması zorunlu imalatlar olması ve keyfi uygulamalardan kaçınılması gerektiği değerlendirilmektedir.