Fatsa Belediye Meclisinin kararı alınmadan kamu kurumları ile ortak işbirliği protokolleri, diğer kamu kurumlarına taşınır yardımları ve bakım onarım harcamaları yapıldığı tespit edilmiştir.

13.7.2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde; belediyelerin, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda, mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebileceği veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebileceği ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabileceği; mahallî idareler ile merkezî idareye ait aslî görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla gerekli aynî ihtiyaçları karşılayabileceği, geçici olarak araç ve personel temin edebileceği; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebileceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun "Meclisin görev ve yetkileri" başlıklı 18’inci maddesinin (p) bendinde ise “Yurt içindeki ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının izniyle yurt dışındaki belediyeler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı iş birliği yapılmasına; kardeş kent ilişkileri kurulmasına; ekonomik ve sosyal ilişkileri geliştirmek amacıyla kültür, sanat ve spor gibi alanlarda faaliyet ve projeler gerçekleştirilmesine; bu çerçevede arsa, bina ve benzeri tesisleri yapma, yaptırma, kiralama veya tahsis etmeye karar vermek” belediye meclisine ait yetkiler olarak sayılmıştır.

Dolayısıyla Kanun, ekonomik, sosyal, çevresel vb ilişkileri geliştirmek amacıyla karşılıklı iş birliği yapılması ve bu bağlamda geliştirilecek projelere belediye tarafından finansal destek sağlanması ve diğer kamu kurumlarına çeşitli alanlarda yardımda bulunabilme kararını Belediye Meclisine vermiştir.

Belediye meclisleri yerel politikalara yön veren en yüksek yerel karar alma organlarıdır. Politika düzeyinde karar almak ve bu kararların uygulama süreçlerini seçmenler adına takip etmek ve denetlemek belediye meclislerinin görevidir. Bunun yanında, belediye meclisleri, alınan bu politikaları icra eden başkan ve encümeni takip eden, izleyen, vatandaşın hakkını savunan denetim mekanizmalarıdır.

Dolayısıyla o yörenin ve yöre halkının ihtiyaçlarının belirlenmesine dair oluşturulacak politikaların yalnızca Belediye Başkanının kararı ile değil, meclis düzeyinde çoğulcu ve çok katılımlı bir yöntemle kararlaştırılması oldukça önemlidir.

Yine 09.10.2005 tarih ve 25961 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği’nin “Toplantı gündemi ve duyurulması” başlıklı 8’inci maddesinde meclis gündeminin, çeşitli yollarla halka da duyurulacağı; bu duyurunun, meclis toplantı salonunun girişine ve belediye ilân panosuna veya halkın yoğun olarak bulunduğu ve gelip geçtiği yerlere ilân asılarak, gazete, hoparlör, internet, radyo ve televizyon yayını gibi yöntemlerden biri veya birkaçı kullanılarak yapılacağı düzenlenmiştir.

Aynı Yönetmelik'in 11’inci maddesine göre meclis toplantıları belli istisnalar dışında halka açıktır. 16’ncı maddeye göre ise meclis görüşmeleri katip üyeler veya divanın sorumluluğundaki görevlilerce tutanağa geçirilir ve başkanlık divanı tarafından imzalanır. Meclis toplantıları, meclisin kararıyla sesli veya görüntülü cihazlarla da kaydedilebilir.

Yönetmelik'e ek olarak, 5393 sayılı Kanun'un "Meclis kararlarının kesinleşmesi" başlıklı 23'üncü maddesindeki "Kesinleşen meclis kararlarının özetleri yedi gün içinde uygun araçlarla halka duyurulur." hükmü gereğince de Belediye Meclisi kararları uygun şekilde kamuoyuna açıklanır.

Görüldüğü gibi tüm bu düzenlemeler kişilerin ikamet ettiği beldenin vatandaşı olarak, belediye meclisleri aracılığıyla, o belediyenin karar, hizmet ve faaliyetlerinden haberdar olma ve dolayısıyla o beldenin yönetimine katılma amacına hizmet etmek üzere tasarlanmıştır.

Ancak yapılan incelemede, Fatsa Belediye Meclisince herhangi bir karar alınmadan, yalnızca Belediye Başkanının imzası ile Fatsa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Fatsa İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Fatsa Ziraat Odası ve Fatsa Bilim Sanat Merkezi ile ortak işbirliği protokolleri imzalandığı görülmüştür. Ayrıca yine Belediye Meclisinden karar alınmadan diğer ilçe belediyelerine 327.930,26 TL tutarında taşınır yardımı yapıldığı tespit edilmiştir.

Söz konusu protokoller ve yardımlar aracılığı ile yerel idarelerin sosyal, ekonomik, çevresel ve diğer alanlarda gelişimlerine katkı sağlanması elbette önemlidir ve teşvik edilmelidir. Ancak o beldenin ve o belde halkının tümünü ilgilendiren işlem, eylem, hizmet ve faaliyetlere ilişkin kararların belde halkının katılımıyla alınması da aynı derecede önem arz etmektedir. Özellikle, ilgili belediyeye mali yükümlülükler getiren bu tarz kararların meclis düzeyinde görüşülmesi halkın da bu kararlardan haberdar olması ve kaynakların hangi alanlarda harcandığı konusunda bilgi sahibi olmaları amacına hizmet edecektir. Bunun yolu ise bu tarz kararların belediye meclisinde görüşülmesi ve çoğulcu bir katılımla alınmasıdır.

İdare tarafından bulguya iştirak edilmiş olup bundan sonra ilgili mevzuata uygun işlem tesis edileceği belirtilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda yer verilen tüm yasal düzenlemelerin sözü ve ruhuna uygun olarak o belde halkının tümünü ilgilendiren ve özellikle Belediyeye mali yükümlülükler getiren tüm kararların Belediye Meclisi gündemine alınması ve kararların Belediye Meclisi tarafından verilmesi gerekmektedir.