4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatlarının belediye bütçesinden ödendiği ancak ilgili şirketlere rücu edilmediği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları, 4857 sayılı İş Kanununun 112 nci maddesinde düzenlenmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem tazminatı” başlıklı 112 nci maddesinin a bendinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci Maddesinin 1 inci Fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerden son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri, 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü Maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

22.02.2019 tarih 30694 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7166 sayılı Kanunun 11 inci maddesi ile 4857 sayılı İş Kanununun 112 nci maddesine 5 inci fıkradan sonra gelmek üzere eklenen 6 ncı fıkra hükmüne göre, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilere 11/09/2014 tarihinden sonra imzalanan ihale sözleşmeleri kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde

11/09/2014 tarihinden sonra geçen süreye ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan kıdem tazminatı ödemeleri için sözleşmesinde kıdem tazminatı ödenmesinden ötürü alt işverene rücu edileceğine dair açık bir hükme yer verilmemişse alt işverenlere rücu edilmeyecektir.

Ayrıca 22.02.2019 tarih 30694 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7166 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile 4857 sayılı İş Kanununa eklenen geçici 9 uncu maddesinde; bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kamu kurum veya kuruluşları tarafından alt işverene rücu edilmek üzere yürütülen davalarda, 112 nci maddenin 6 ncı fıkrası kapsamında rücu edilmeyecek kısmı için ihtilafın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedileceği, yargılama gideri ve vekalet ücretinin taraflar üzerinde bırakılacağı, icra takiplerinde rücu edilmeyecek kısmına ilişkin olarak harç alınmaksızın düşme kararı verileceği, takip giderleri ile vekalet ücretinin taraflar üzerinde bırakılacağı ve bu kapsamda alt işverene rücu edilerek takip ve tahsil edilmiş olan tutarların alt işverenler lehine hiçbir şekilde alacak hakkı doğurmayacağı ve iade edilmeyeceği belirtilmiştir.

Ancak Anayasa Mahkemesinin 15.10.2019 tarih ve 30919 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 19.09.2019 tarih ve 2019/42 Esas sayılı kararı ile İş Kanununun yukarıda belirtilen 112 nci maddesinin altıncı fıkrası ve geçici 9 uncu maddenin birinci cümlesi Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiştir.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararı Resmi Gazetede yayımlandığı tarih olan 15.10.2019 itibariyle yürürlüğe girmiştir. Mevcut durum itibariyle;

1. 15.10.2019 itibariyle 696 sayılı KHK ile kadroya geçmiş olsun veya olmasın idarelerce işçilere yapılan tüm kıdem tazminatı ödemeleri için 11.09.2014 sonrası dönemi kapsayacak şekilde alt işverenlere rücu davalarının açılması,

2. 21.02.2019 tarihinden önce rücu davası açılmış/sonuçlanmış olmakla birlikte, 11.09.2014 sonrası için rücuya gidilmemiş olan kısımlar mevcut ise 11.09.2014 sonrası için alt işverenlere yönelik rücu davalarının açılması,

3. İdarelerin açtığı rücu davaları devam ederken, 21.09.2019 tarihinde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 112 nci maddesine eklenen altıncı fıkra ve Geçici 9 uncu maddesi uyarınca 11.09.2014 sonrasında geçen süreler için “ihtilafın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına” dair karar verilen davalara ilişkin olarak mahkeme kararı kesinleşmemişse rücu edilmesi,

   
   

4. 696 sayılı KHK ile taşerondan kadroya geçen işçilere ödenen kıdem tazminatları için de rücu davalarının açılması,

gerekmektedir.

İcra takibinde olan veya icra takibinde iken 21.02.2019 tarihli düzenleme ile takipten düşen alacaklara ilişkin yapılacak herhangi bir işlem bulunmamaktadır.

Yapılan incelemede 11.09.2014 sonrası dönemden itibaren personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılıp iş sözleşmeleri kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş 492 işçiye belediye bütçesinden net olarak toplam 2.838.983,47 TL kıdem tazminatı ödemesi yapıldığı ancak ilgili şirketlere ait kısmı için rücu davalarının açılmadığı görülmüştür.

Alt işverenler tarafından çalıştırılan işçiler için ödenen kıdem tazminatlarının ilgili şirketleri ilgilendiren kısımları için rücu davalarının açılması gerekmektedir.