Teminat mektuplarına ilişkin yapılan incelemede, teminat mektuplarının; kasada muhafazasının sağlandığı, ancak Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği başta olmak üzere çeşitli yasal düzenlemelere uygun olarak yönetilemediği tespit edilmiştir.

31.12.2018 tarihi itibariyle 910 Teminat Mektupları Hesabında bulunan 18.469.363,98 TL değerindeki teminat mektubunun, 10.388.843,98 TL tutarındaki kısmı süresi geçtiği halde veznede tutulmaya devam edilmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 910 Teminat Mektupları Hesabının “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 435’inci maddesinin (a) bendinde;

“…

Teminat olarak alınan değerlerin muhasebe biriminde gereksiz olarak bekletilmesini önlemek için; alınan teminata ait işin sonuçlandırılıp sonuçlandırılmadığı, mevzuatındaki süreler de dikkate alınarak muhasebe birimince takip edilir ve her mali yılsonunda teminata ilişkin belgeler hakkında ilgili birimden yeni bilgi alınır ve alınan bilgi doğrultusunda söz konusu mektup ve belgeler ilgilisine veya ilgili bankaya iade edilir ya da ertesi mali yıla devredilir. Banka teminat mektupları, müteahhit veya müşterinin sözleşme yapmaya yanaşmaması ya da sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi gibi ilgili mevzuatında belirtilen hallerin muhasebe birimine bildirilmesinden sonra paraya çevrilebilir. Banka teminat mektupları yukarıda belirtilen paraya çevrilme hallerinin dışında, teminat konusu iş devam ettiği sürece muhafaza edilir. Yapım işlerinde kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından, diğer işlerde ise işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalır ve bankasına iade edilir.”

Hükmü yer almaktadır.

Buradan anlaşılacağı üzere, bir teminat mektubunun ilgilisine veya ilgili bankasına iadesi veyahut ertesi yıla devri konularında takip görevi muhasebe birimine verilmiştir.

Muhasebe birimi, her mali yılsonunda teminata ilişkin belgeler hakkında bilgi alacak ve aldığı bilgiler ışığında bu görevini yerine getirecektir. Banka teminat mektupları, müteahhit veya müşterinin sözleşme yapmaya yanaşmaması ya da sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi gibi ilgili mevzuatında belirtilen hallerin muhasebe birimine bildirilmesinden sonra paraya çevrilecektir. Açıktır ki, burada bildirim görevi teminat alınmasını gerektirecek işin ihalesini yapmış harcama birimine aittir. Teminat mektubunun ilgili olduğu işin takip süreci tamamıyla bu işin ihalesini yürütmüş harcama biriminin görevidir. Harcama birimi 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun ilgili hükümleri ışığında muhasebe birimini bilgilendirmek zorundadır.

Yapım işlerinde kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından, diğer işlerde ise işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalacak ve bankasına iade edilecektir. Dolayısıyla, harcama birimi ve teminat mektuplarının muhafazasından sorumlu muhasebe birimi arasında koordine ve uyumlu çalışma sayesinde, süresi geçmiş ve fonksiyonunu yitirmiş teminat mektuplarının gereksiz olarak mali hizmetler veznesinde tutulmasının önüne geçilecektir. Aksi halde geçerlilik süresi dolmuş, teminat olma vasfını yitirmiş teminat mektupları mali hizmetler veznesinde gereksiz olarak saklanacak, bu durum ise mali tabloların gerçeği yansıtmasına engel olacaktır.

Kamu idaresi cevabında; “Süresi geçmiş teminat mektupların iadesi için çalışmalar başlatılacaktır.”

Denilmiştir.

Sonuç olarak Bulgumuzda belirtilen hususlar, İdare tarafından kabul edilerek gereğinin yapılacağı bildirilmektedir. Bulgumuzda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, süresi geçmiş bulunan 10.388.843,98 TL tutarındaki teminat mektuplarının veznede saklanmasının mali mevzuata aykırı olduğu ve Belediyenin 2018 yılı mali tablolarının gerçek durumunu tam olarak yansıtmamasına sebep olduğu değerlendirilmiştir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.