Taşınmazların kiraya verilmesine ilişkin tahmini kira bedellerinin tespitinde taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedelin esas alınmadığı ve Belediye tarafından yapılabilecek bazı fiyat araştırmaları için değerleme şirketlerine bilirkişi ücreti ödendiği tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk” başlıklı 48’inci maddesinin son fıkrasında, kamu idarelerine ait malların edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemlerinin, verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılacağı ve bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenlerin sorumlu oldukları belirtilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 9'uncu maddesinde, tahmin edilen bedelin, idarelerce tespit edileceği veya ettirileceği; işin özelliğine göre gerektiğinde bu bedel veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatların belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulabileceği; bu bedelin gerektiğinde ihale komisyonlarınca tahkik ettirileceği vurgulanmıştır.

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in 12'nci maddesinde ise, tahmin edilen bedelin, bedel tespit komisyonunca tespit edileceği ve karara bağlanacağı; bedel tespit ve takdirinde, taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedel esas alınacağı; bedel tespit ve takdir edilirken gerektiğinde bedel veya bedelin hesabında kullanılacak fiyatların, ilgili kuruluş veya bilirkişilerden de araştırılabileceği; tahmin edilen bedelin, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre sermaye piyasasında değerleme faaliyetinde bulunmak üzere yetkilendirilen değerleme kuruluşlarına tespit ettirilebileceği açıklanmıştır.

Bu hükümlere göre, tahmini kira bedellerinin Belediye bedel tespit komisyonlarınca belirlenmesi esastır. İdarece bedel tespit ve takdir edilirken gerektiğinde bedel veya bedelin hesabında kullanılacak fiyatlar, ilgili kuruluş veya bilirkişilerden de araştırılabilir. Tahmin edilen bedel; Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre sermaye piyasasında değerleme faaliyetinde bulunmak üzere yetkilendirilen değerleme kuruluşlarına tespit ettirilebilir. Ancak

işin özelliğinin tahmin edilen bedelin değerleme kuruluşlarına tespit ettirilmesini zorunlu kılması gerekir. Oysa Yıldırım Belediyesine ait bazı taşınmazlarının kiraya verilmesinde, işin özelliği gerektirmediği ve fiyat araştırmaları bedel tespit komisyonlarınca yapılabileceği halde, belli bir uzmanlık gerektirmeyen ve basit fiyat araştırmalarına dayanan tahmini kira bedelleri, değerleme kuruluşlarına tespit ettirilmektedir.

Piremir Mahallesi iki katlı çay bahçesine ilişkin değerleme raporunda tahmini kira bedeli tespiti için yapılan çalışmalarda, park içindeki büfenin kiracısı ile kır düğünü alanı kiracısına ne kadar kira ödediği sorulmuştur. Ayrıca bölgedeki iki emlak komisyoncusuna ise, kafenin (çay bahçesi) kirasının ne kadar olabileceği sorulmuştur. Bu fiyat araştırmalarında sözlü beyanlar esas alınmıştır. Bunun gibi belli bir uzmanlık gerektirmeyen basit fiyat araştırmaları Belediye tarafından yapılabilir. Belediye tarafından yapılabilecek basit fiyat araştırmaları için bilirkişi ücreti ödenmesi kamu yararına uygun değildir.

Öte yandan, değerleme raporunda gerçek piyasa rayiçlerine uygun olarak tespit edilmeyen tahmini kira bedeli (aylık: 2.000 TL), kiracının talebi üzerine 1.200 TL'ye düşürülmüştür. Yani ücret ödenilerek hazırlatılan değerleme raporu dikkate alınmamıştır. Belediye ile kafenin kiracısı arasında aylık 1.200 TL kira bedeli üzerinden sözleşme imzalanmıştır.

Taşınmazların kiraya verilmesine ilişkin tahmini kira bedellerinin tespitinde taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedelin esas alınması ve Belediye bedel tespit komisyonlarınca yapılabilecek belli bir uzmanlık gerektirmeyen basit fiyat araştırmaları için değerleme şirketlerine bilirkişi ücreti ödenmemesi gerekmektedir.