Karar Künyesi
Şirket tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (g) bendi hükmüne istinaden yapılan alımlarda Kamu İhale Kurumu görüşüne uyulmadığı ile Şirketin ticari faaliyetiyle ilgisi olmayan okul projesine ilişkin hizmet alımının istisna hükümlerince
tedarik edildiği görülmüştür.
Şirketin İstisna Alımlarında Kamu İhale Kurumu Görüşüne Uyulmaması
Şirket tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (g) bendi hükmüne istinaden yapılan alımlarda Kamu İhale Kurumu görüşü olumsuz olan mal veya hizmet alımlarının yine istisna hükümlerince alındığı görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesinin (g) bendi ile belediye şirketlerinin ticarî ve sınaî faaliyetleri kapsamında; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli 2022 yılı için 33.494.082,00 TL’yi aşmayan mal veya hizmet alımları ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç Kamu İhale Kanunu kapsamı dışında tutulmuştur.
Söz konusu Kanun’un “İstisnalara ilişkin esas ve usuller” başlıklı Geçici 4’üncü maddesinde; “Bu Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamındaki mal ve hizmetler, ilgili kuruluşların talebi üzerine Kurum tarafından belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 4.3.2.5 maddesinde ise; “İstisna taleplerinde yer verilecek mal ve hizmetlerin, bu idarelerin ticari ve sınai faaliyetleri çerçevesinde doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini kapsamında, makine-teçhizat, ilk madde ve malzeme (ilk madde, yardımcı madde, ana malzeme, diğer işletme malzemesi ve bunlara ilişkin yedekler) ve dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler gibi doğrudan üretim süreci ile ilgili mal alımları ve hizmet alımları ile sınırlı tutulması, ana faaliyetin bizzat kendisi olan nihai mal ve hizmetler için başvuruda bulunulmaması, üretim süreci ile ilgili olmayan ve bu idarelerin dışındaki diğer idarelerce de ihtiyaç duyulan, üretimle dolaylı ilişkilendirilebilecek ve/veya genel nitelikteki mal ve hizmet alımlarına taleplerde yer verilmemesi gerekmektedir.” denilmektedir.
Şirket tarafından ana faaliyetin bizzat kendisi olan nihai mal ve hizmetler için Kamu İhale Kurumuna başvuruda bulunulduğu, istisna kapsamında olmayan beton parke temini, polyester bariyer alımı, bazalt bariyer alımı, granit ve bazalt parke taş alımlarına Kurum tarafından olumsuz görüş verildiği, buna rağmen alımların 4734 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin (g) bendi hükmüne göre temin edildiği tespit edilmiştir.
Sonuç olarak, mevzuatta belirtildiği üzere istisna hükümlerinin uygulanmasında Kamu İhale Kurumundan görüş alınması zorunlu olup Kurum tarafından olumsuz görüş verilen mal
veya hizmet alımlarının genel usullere göre ihale edilmesi gerekmektedir.
Şirketin Ticari Faaliyetiyle İlgisi Olmayan Okul Projesine İlişkin Hizmet Alımının İstisna Hükümlerince Tedarik Edilmesi
Şirketin ticari faaliyetiyle ilgili olmayan okul projesine ilişkin hizmet alımının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (g) bendi hükmüne istinaden alındığı görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesinin (g) bendi ile belediye şirketlerinin ticarî ve sınaî faaliyetleri kapsamında; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli 2022 yılı için 33.494.082,00 TL’yi aşmayan mal veya hizmet alımları ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç Kamu İhale Kanunu kapsamı dışında tutulmuştur.
Söz konusu Kanun’un “İstisnalara ilişkin esas ve usuller” başlıklı Geçici 4’üncü maddesinde; “Bu Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamındaki mal ve hizmetler, ilgili kuruluşların talebi üzerine Kurum tarafından belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 4.3.2.5 maddesinde ise; “İstisna taleplerinde yer verilecek mal ve hizmetlerin, bu idarelerin ticari ve sınai faaliyetleri çerçevesinde doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini kapsamında, makine-teçhizat, ilk madde ve malzeme (ilk madde, yardımcı madde, ana malzeme, diğer işletme malzemesi ve bunlara ilişkin yedekler) ve dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler gibi doğrudan üretim süreci ile ilgili mal alımları ve hizmet alımları ile sınırlı tutulması, ana faaliyetin bizzat kendisi olan nihai mal ve hizmetler için başvuruda bulunulmaması, üretim süreci ile ilgili olmayan ve bu idarelerin dışındaki diğer idarelerce de ihtiyaç duyulan, üretimle dolaylı ilişkilendirilebilecek ve/veya genel nitelikteki mal ve hizmet alımlarına taleplerde yer verilmemesi gerekmektedir.” denilmektedir.
Şirket tarafından Kanun’un 3/g istisna maddesinin uygulanabilmesi için alımların ticari ve sınai faaliyetler çerçevesinde doğrudan hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine ilişkin mal veya hizmet alımları olması gerekmektedir. Ancak Şirket tarafından ticari faaliyetiyle ilgili olmayan başka bir ildeki okul yapımına ilişkin bir projenin istisna hükümlerine istinaden hizmet alımı yöntemiyle yapıldığı görülmüştür.
Sonuç olarak, istisna hükümlerinin uygulama alanı mevzuatta belirtilen sınırlar
çerçevesinde uygulanması gerekmektedir.