İhale edilen işlerde, yaklaşık maliyet icmal tablosunda yer alan miktarlar ile birim fiyat teklif cetvelinde bulunan miktarların farklı olduğu görülmüştür.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Yaklaşık Maliyete İlişkin İlkeler” başlıklı 8’inci maddesinin birinci fıkrasında; yaklaşık maliyetin, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce Yönetmelik'te belirlenen esas ve usullere göre miktarlar tespit edilerek ve fiyat araştırması yapılarak hesaplanacağı ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği belirtilmiştir.

Söz konusu Yönetmelik'in “Yaklaşık Maliyetin Hesaplanmasına Esas Miktarların Tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinde, yaklaşık maliyet hesabına esas miktarların tespiti için ön ve/veya kesin projeye dayalı olarak birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde, idarelerin, iş kaleminin adını, yapım şartlarını, ölçü yeri ve şeklini, birimini, birim fiyata dahil ve hariç unsurları ihtilafa meydan vermeyecek biçimde teknik olarak açıklayan birim fiyat tarifleri hazırlayacağı ifade edilmiştir.

Aynı Yönetmelik'in “Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması ve Güncellenmesi” başlıklı 11’inci maddesinde, iş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat miktarlarının, Yönetmeliğe göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanacağı ve bulunan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyetin tespit edileceği hüküm altına alınmıştır.

Yine Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nde yaklaşık maliyetin hesaplamasına ve hesaplamaya ilişkin esas alınacak miktarların tespitine ilişkin benzer düzenlemelere yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği ifade edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır Değer Tespiti ve Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde sınır değer hesaplamasına ait formül açıklanmış ve yaklaşık maliyet sınır değer hesaplama formülünde bir değişken olarak yer almıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, yaklaşık maliyetin, tespit edilen imalat miktarlarının Yönetmeliğe göre belirlenen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenerek belirleneceği ve belirlenen tutarın aşırı düşük tekliflerin ve yüksek tekliflerin

değerlendirilmesinde esas alınacağı anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, “Anadolu Arastası 2 Etap Kaba İnşaat İşleri ve Bir Örnek Ev Yapılması” işi ve “Nilüfer Belediyesi 2022 yılı hizmet binaları yangın algılama ve ihbar, acil durum aydınlatma ve yönlendirme sistemlerinin periyodik bakım ve onarımının hizmeti işi” için iş kalemlerinin yaklaşık maliyetlerdeki miktarı ile birim fiyat teklif cetvellerindeki miktarların farklı olduğu tespit edilmiştir.

Yaklaşık maliyetteki miktarların birim fiyat teklif cetvelindeki miktarlardan düşük olması halinde isteklilerin teklif fiyatlarının yaklaşık maliyetin üzerinde kalma ihtimali doğacak, bu durum ihalenin iptaline sebep olabilecektir. Aksi durumda, yani yaklaşık maliyetteki miktarların birim fiyat teklif cetvelindeki miktarlardan yüksek olması halinde ise, ekonomik açıdan düşük teklif veren isteklilerin elenmesi ihtimali doğabilecektir.

Tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında doğru kararın verilebilmesi için yaklaşık maliyet hesaplamasında yer alan miktarlar ile birim fiyat teklif cetvelinde bulunan miktarların aynı olması gerekmektedir.