Üniversitenin hesap ve işlemlerinin incelenmesinde, maddi duran varlıklar hesaplarında kayıtlı varlıklar için yapılan ve belli bir tutarı aşan değer artırıcı harcamaların ilgili maddi duran varlıkların maliyet bedeline eklenmeyerek doğrudan giderleştirildiği; birlikte yaptırılan bazı bakım onarım ve tadilat işlemlerinin de ayrıştırılmadan doğrudan giderleştirildiği görülmüştür.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nin “25-Maddi duran varlıklar” başlıklı 169'uncu maddesinde;

“Maddi duran varlıklar hesap grubu, kamu idarelerince faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlıklar ile bunların birikmiş amortismanlarının izlenmesi için kullanılır”,

“Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 170'inci maddesinin (b) bendinde;

“Maddi duran varlıklar için yapılan değer arttırıcı harcamalar;

1) Maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o varlığın değerini, kullanım süresini, ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan faydayı arttıran veya üretilen mal veya hizmetlerin üretim maliyetini azaltan her türlü maliyet, ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edilir ve amortisman hesaplamasında dikkate alınır.”

denilmektedir.

Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan 47 Sıra No.lu Amortisman ve Tükenme Payları Tebliği’nde duran varlıklardan hangilerinin amortisman ve tükenme payına tabi tutulacağı belirtilmiş olup ilgili Tebliğ'in 4’üncü maddesinde duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi değerlerinin maliyet bedeli olacağı, maliyet bedelinin ise, bir varlığın satın alınması, üretilmesi veya değerinin artırılması için yapılan harcamalar veya verilen kıymetlerin toplamı olacağı, bir varlık için yapılan harcamaların, kayıtlı değerine ilave edilmesi halinde, amortisman hesaplamasının varlığın yeni değeri üzerinden yapılacağı belirtilmiştir.

Aynı Tebliğ'in “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesinde hesaplarda kayıtlı duran varlıklar için yapılan harcamalardan 34.000 TL’lik limiti aşanların değer artırıcı harcama olarak kabul edileceği ve henüz amortisman ayırma süresini tamamlamamış olan duran varlıklar için yapılan değer artırıcı harcamaların, varlığın maliyet bedeline eklenerek kalan amortisman süresince eşit olarak amortisman ayrılacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine aykırı olarak Üniversiteye ait maddi duran varlıklar için 2021 yılı içinde yapılan değer artırıcı harcamaların ilgili maddi duran varlıkların maliyet bedeline eklenmeyerek doğrudan giderleştirildiği görülmüştür.

Maddi duran varlıklar için yapılan bakım onarım ve tadilat işlemlerinin kaydına ilişkin bir diğer uygulama eksikliğiyse, birlikte yaptırılan bazı bakım onarım işlerinin, hangi maddi duran varlığa ne kadar harcama yapıldığının ayrıştırılmaması nedeniyle ilgili tutarın maddi duran varlığın bedeline eklenip eklenmeyeceği ya da doğrudan giderleştirileceği hususunun belirlenememesidir.

Sonuç olarak; yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri doğrultusunda, maddi duran varlıklar için yapılan ve 34.000 TL tutarını aşan harcamaların ilgili maddi duran varlığın değerine eklenmesi ve amortisman işlemlerinin bu yeni değer üzerinden yapılmaya devam edilmesi, birlikte yaptırılan işlerin de ilgili maddi duran varlıklara göre ayrıştırılarak

kaydedilmesi ve değer artırıcı bir harcama olup olmamasına göre muhasebe kayıt işlemlerinin yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.