Belediyenin gelir kalemlerinin tahakkuk tahsilât oranları düşük düzeyde kalmış ve toplam tahakkuk tutarının önemli bir kısmı gelecek yıla devredilerek tahsil edilememiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde “belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” belediye başkanının görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 60’ıncı maddesinin (e) bendinde ise, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek mali hizmetler biriminin görevleri arasında sayılmış; mezkûr Kanun’un 61’inci maddesinde muhasebe yetkilisinin, gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması ile muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu olduğu belirtilmiştir.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, 37’nci maddesinde; amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının ise Hazine ve Maliye Bakanlığınca (Kanun’da:Maliye Vekâleti) belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği, 55’inci maddesinin birinci fıkrasında, amme alacağını vadesinde

ödemeyenlere, yedi gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir "ödeme emri" ile tebliğ olunacağı düzenlenmiştir.

Belediyelerin tahakkuk tahsilat oranını artırabilmeleri için; Mali Hizmetler Müdürlüğünün borcunu ödemeyen kişiler hakkında borcun ödenmesi ve yasal işlemlerin başlatılabilmesi için ödeme emirlerini zamanında düzenleyip daha sonra bu borçluları Hukuk birimine havale etmesi gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; İdarenin Gelir Kesin Hesap Cetvelini oluşturan gelir kalemlerinin tahakkuk tahsilât oranlarının düşük düzeyde kaldığı; önceki yıldan 47.730.948,20 TL vergi geliri tahakkukunun devredildiği; 2019 yılı sonu itibarı ile toplam 71.000.434,35 TL vergi geliri tahakkuk ettirildiği; 2019 yılı içinde toplam tahakkukun, 54.038.752,20 TL'sinin tahsil edildiği ve 2020 yılına 64.696.790,11 TL tahakkuk artığı devredildiği görülmüştür.

Bütçe Gelir Kesin Hesap Cetvelinde önemli görülen ancak tahakkuk/tahsilat oranı düşük kalarak gelecek yıla devreden bazı gelir kalemleri aşağıda gösterilmiştir:

Tablo 7:Gelir Tahsilat Oranı Düşük Olan Vergi Türleri

Yukarıda yer alan tabloda görüleceği üzere, İdarenin 2019 yılı sonu itibariyle tahakkuk tahsilat oranı düşük kalmıştır.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; tahakkuk tahsilat oranının artırılabilmesi için, gerekli çalışmalara önceki yıllarda başlanmış olup; tespit edilen alacakların

tahakkuk ettirilerek tahsilatı yoluna gidildiğini, borcunu ödemeyenler için ihbarname düzenlenerek çağrı işlemi yapıldığını, ödeme gerçekleştirilmemesi halinde Mali Hizmetler Müdürlüğü nezdinde alacak takip işlemleri gerçekleştirildiğini, ödeme emri düzenlenmek suretiyle ödeme yapmayanlar hakkında banka hesaplarının araştırılması ve takibi, tapu ve araç haczi yapılması suretiyle alacakların tahsilata dönüştürülmesi hususunda çalışmaların devam ettiği ifade edilmiştir.

Netice olarak; tahsilat oranının düşük gerçekleşmesi tahsil ve takip hususunda yeterli özenin gösterilmesini ve yukarıda mezkûr mevzuat hükümlerine uygun hareket edilmesini gerektirmektedir.