BUSKİ’den taşınmaz kiralaması yapıp borcunu vadesinde ödemeyenler hakkında hukuksal süreçlerin işletilmediği tespit edilmiştir.

2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, tüm su ve kanalizasyon idareleri için dayanak niteliğinde bir düzenlemedir. Kanun’un 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre, her türlü taşınır ve taşınmaz malı satın almak, kiralamak, ekonomik değeri kalmamış araç ve gereçleri satmak su ve kanalizasyon idarelerinin görev ve yetkileri arasındadır. Taşınmaz yönetim süreçleri ile ilgili işlemleri yapmak üzere BUSKİ bünyesinde Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı oluşturulmuştur. Söz konusu Daire Başkanlığı tarafından BUSKİ’ye ait taşınmazlar, kiralanmakta, tahsis edilmekte veya satılabilmektedir. Kiraya verilen taşınmazların kira tahakkukları Daire Başkanlığı tarafından yapılmakta olup, tahsilata ait süreçler Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığınca yürütülmektedir. Vadesinde tahsil edilemeyen alacaklar için ise Hukuk Müşavirliği görev yapmaktadır.

Bu kapsamda, BUSKİ tarafından kiraya verilen taşınmazların 2022 ve önceki yıllardan

devredilen kira tutarlarına dair tahakkuk ve tahsilat durumları incelenmiş ve rakamlar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 18: Kira Gelirlerinin Tahakkuk ve Tahsilat Durumları

Kiracılarla yapılan sözleşmelerde, kira bedelinin zamanında ödenmemesi durumunda gecikme cezası uygulanacağı belirtilmekte olup, ödenmeyen kiralar için ceza uygulaması yapılmaktadır. Bunun haricinde icra takibi ve tahliye süreçleri gibi konulara ait hukuksal süreçlerle ilgili olarak sözleşmelerde hüküm bulunmadığı görülmüştür. Bu durum Borçlar Kanunu’nda yer alan hukuki süreçlerin yerine getirilmesine engel bir durum olmamakla birlikte, bugüne kadar kiralarını ödemeyenler hakkında hukuksal süreçlerin işletilmediği görülmüştür.

Ayrıca, BUSKİ İhale Yönetmeliği’nin 39’uncu maddesinde, “…sözleşme yapıldıktan sonra müşterinin taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi halinde İdarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen yazılı ihtarına rağmen aynı durumu devam ettirmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatı İdareye gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” denilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in 44’üncü maddesinin ikinci fıkrasında da “Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler, sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müşteriler ile birinci fıkrada belirtilen yasak fiil ve davranışta bulunanlar hakkında, Yönetim Kurulu tarafından, haklarında iki yıla kadar İdarenin bu Yönetmelik hükümlerine göre yapacağı ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilebilir.” denilmesine rağmen borcunu ödemeyen kiracılar hakkında teminatın gelir kaydedilmesi ve yasaklılık kararı verilmesi yönünde de işlem yapılmadığı görülmüştür.

Kamu İdaresi cevabında, taşınmaz kira alacaklarının tahsilat süreçlerinin hızlandırılması adına bir takım işlemler yapıldığı ve bunlara devam edileceği belirtilmiştir. Bu tür faaliyetler tahsilatın gerçekleştirilmesi için olumlu olmakla birlikte, borcunu ödemeyenler hakkında yasalarda öngörülen tüm işlemlerin yerine getirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.