İdarece muhtelif tarihlerde kullanılan 4 adet krediye ilişkin sözleşme süresince işleyecek tüm faizlerin, dönemsellik ilkesine aykırı olarak kredinin kullanıldığı yılda giderleştirildiği görülmüştür.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Faiz giderleri ve faiz gelirleri” başlıklı 36’ncı maddesinde, kamu idarelerinin mali kuruluşlardan yaptıkları borçlanmalar dolayısıyla tahakkuk eden faizlerin, ilgili oldukları dönemde gider yazılacağı belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 289’ uncu maddesinde 381-Gider Tahakkukları Hesabının niteliği açıklanmış olup bu hesabın; tahakkuk etmiş giderlerden kaynaklanan ancak gelecek aylarda ödenebilir duruma gelecek olan borçlar ile 481-Gider Tahakkukları Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir. Hesabın işleyişinin anlatıldığı 290’ıncı maddede ise, iç ve dış malî borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ya da içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenecek olan işlemiş faiz tutarı ile kuponlu tahvillerin gelecek aylarda ya da takip eden yılda kupon ödemesi yapılacak işlemiş faiz tutarının bu hesaba kaydedileceği ifade edilmiştir. Aynı Yönetmelik’in 338’inci maddesinde de 481- Gider Tahakkukları Hesabının niteliği açıklanmış olup bu hesabın tahakkuk etmiş giderlerden kaynaklanan ancak içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek borçların izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.

Mezkûr mevzuat hükümlerinden, tahakkuk eden faizlerin ilgili oldukları dönemde gider yazılacağı, tahakkuk etmiş ancak gelecek aylarda veya yıllarda ödenebilecek borçlar için 381 ve 481-Gider Tahakkukları hesaplarının kullanacağı anlaşılmaktadır. Ayrıca Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan kavramlar arasında sayılan “dönemsellik” kavramı ile kamu idarelerinin faaliyetlerinin, belirli dönemlerde raporlanacağı ve her dönemin faaliyet sonucunun diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanacağı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, 2022 yılı içerisinde muhtelif tarihlerde kullanılan 4 adet banka kredisine ilişkin gelecek aylarda/yıllarda işleyecek faiz tutarlarının kısım kısım ilgili oldukları

dönemde giderleştirilmesi gerekirken, kredinin alındığı tarihte 381-/481-Gider Tahakkukları Hesaplarına alacak, 630-Giderler hesabına borç kaydedilerek ödenecek tüm faiz tutarlarının tek seferde giderleştirildiği tespit edilmiştir. Halbuki gelecek aylarda/yıllarda ödenecek olan faiz tutarları kredinin alındığı tarih itibariyle henüz tahakkuk etmediğinden gider tahakkukları hesabı kullanılmamalı, vadesi geldikçe tahakkuk eden ve ödenen faiz tutarlarının 630-Giderler Hesabı kullanılarak giderleştirilmesi gerekmektedir.

Bu durumda, yıl içinde kullanılan 4 kredi açısından 2023 yılına ait toplam 23.787.979,48 TL ve 2024 yılına ait toplam 2.261.156,23 TL tutarındaki faiz giderinin tamamı 2022 yılının gideri olarak muhasebeleştirildiğinden 630-Giderler Hesabına 26.049.135,71 TL (23.787.979,48+2.261.156,23) fazla kayıt yapıldığı görülmüştür. Diğer yandan 381-Gider Tahakkukları Hesabına 26.308.532,9 TL, 481-Gider Tahakkukları Hesabına ise 26.049.135,71 TL fazla kayıt yapılmıştır.

İdare tarafından 2022 yılı içerisinde kullanılan kredilere ait detaylar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 8: İdarenin 2022 Yılı İçerisinde Kullanmış Olduğu Kredilere İlişkin Bilgiler

2022 yılı içinde tahakkuk etmemiş bulunan faiz tutarlarının bu şekilde muhasebe kaydı yapılarak mali tablolarda gösterilmesi, söz konusu faiz tutarlarının içinde bulunulan dönemin gideri olmaması sebebiyle dönem faaliyet sonuçlarını olumsuz yönde etkilemektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından özetle; kredi sözleşmesi imzalandığı anda ödeme planı uyarınca krediye ait toplam faiz bedeli kadar tutarın ödenmesi yükümlülüğüne girildiği, faizin anapara borcu gibi borç unsuru olduğundan İdare adına kullanıldığı gün tahakkuk ettirildiği, yapılan muhasebe kaydı ile faiz yükümlülüğünün muhasebede izlenme imkanı bulunduğu ifade edilmiştir.

Ancak kredi faizinin tamamı kredinin kullanıldığı tarihte tahakkuk etmemektedir. Kredi

faizi; her ay ödenecek taksit vadeleri geldikçe tahakkuk etmekte ve ilgili ayda ödenmektedir. Nitekim, kredinin erken kapatılması durumunda henüz vadesi gelmeyen ve tahakkuk etmemiş olan faizler ödenmeyecek ve krediyi erken kapatmaya bağlı olarak kredinin toplam faiz yükü de düşecektir. Bu nedenle kredi sözleşmesinin imzalandığında krediye ait tüm faiz tutarının tahakkuk ettiği düşünülerek kredinin çekildiği yılda tamamının giderleştirilmesi muhasebe ilkelerine uygun düşmemektedir.

Sonuç olarak, kullanılan kredilerin sözleşme süresince işleyecek tüm faizlerinin, kredinin kullanıldığı yılda faaliyet gideri olarak gösterilmemesi, işlemiş faiz tutarlarının ilgili dönemde giderleştirilmesi, işlememiş faiz tutarları için herhangi bir kayıt yapılmaması ve Gider Tahakkukları hesaplarında izlenmemesi; ancak, vadesi geldiği halde ödenemeyen taksitler olur ise bu taksitlerin Gider Tahakkukları hesaplarına kaydedilmesi gerekmektedir.