Karar Künyesi
Yapım işlerinde, bütün riskler sigortalarının işlerin bitim tarihini kapsayacak şekilde düzenlenmediği görülmüştür.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinin birinci, ikinci ve beşinci fıkralarında:
“(1) Yüklenicinin, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 9’uncu maddesi hükümleri dâhilinde; işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı “inşaat sigortası (bütün riskler)”, geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin ise yürürlükteki İnşaat Sigortası (Bütün Riskler) Genel Şartları çerçevesinde kapsamı ihale dokümanında belirtilen genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorunludur.
Sigortaya esas alınacak bedeller, işin kendisi için sözleşme bedeli, her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ve benzeri için ise piyasa rayiçlerine göre hesaplanan bedellerdir. Ödenen toplam hakediş tahakkuk tutarının (fiyat farkları dahil) poliçedeki sigorta bedelini aşması ve/veya poliçede öngörülen sigorta bitiş tarihinin süre uzatımı veya cezalı çalışma sebebiyle aşılması hallerinde, zeyilname ile sigorta bedelinin artırılması ve/veya sigorta süresinin uzatılmasının zorunludur.
(5) Sigortalara ilişkin poliçelerin, idarenin yazılı izni dışında; genişletilmiş bakım devresi teminatı hariç, poliçenin geçici kabul tarihinden önce iptal edilemeyeceği ve süresinin kısaltılamayacağı, genişletilmiş bakım devresi teminatının ise kesin kabul tarihinden önce iptal edilemeyeceği hükmünü taşıması ve ilk hakediş raporunun düzenlenip tahakkuka bağlanmasından önce idareye verilmesi gerekir. Aksi halde hakediş tutarı ve öngörülmüş ise avans ödenmez. Sigorta primlerinin ödendiğine ve sigorta sözleşmesinin yürürlükte olduğuna dair sigortacıdan alınacak bir belgenin her hak edişin tahakkuka bağlanmasından önce idareye sunulması zorunludur.” hükümlerine yer verilmiştir.
Yapım işi alım ihaleleri sonucunda yüklenicilerle akdedilen tip sözleşmenin “İşin ve iş yerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 17’nci maddesi uyarınca yükleniciler Yapım
İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümler çerçevesinde “all risk” sigorta ve genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorundadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, yapım işi ihalelerinde yüklenicinin işin başlangıç tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen sürelerde geçerli olmak üzere oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı inşaat sigortası (bütün riskler) yaptırmak zorundadır. Sigorta bitiş tarihinin süre uzatımı veya cezalı çalışma sebebiyle aşılması halinde ise zeyilname ile sigorta süresi uzatılmalıdır.
Yapılan incelemeler sonucunda, yapım işlerinde süre uzatımı verilmiş olmasına rağmen bütün riskler sigortalarının bitiş tarihlerinin güncellenmediği tespit edilmiştir. Ayrıca, her hakediş tutarı tahakkuka bağlanmadan önce bütün riskler inşaat sigortası primlerinin ödendiği ve sigortanın yürürlükte olduğuna dair belgelerin aranmadığı da görülmüştür.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine Şirket tarafından, yapım işlerine ilişkin tüm sigorta poliçelerinin mevcut olduğu ve 2 adet dosyada süre uzatımı bulunmasına rağmen poliçe sürelerinin uzatılmadığı ifade edilmiştir. Ancak denetim tespitinde, yapım işlerinde sigorta poliçelerinin bulunmaması değil süre uzatımı bulunan alımlar ile ilgili olarak poliçe sürelerinin uzatılmaması eleştiri konusu yapılmıştır.
Sonuç olarak, yapım işlerinde düzenlenmesi zorunlu olan bütün riskler sigortasının, süre uzatımı dâhil tarihleri kapsaması gerekmekte olup Şirket tarafından hakedişler tahakkuka bağlanırken primlerin ödendiğinin ve poliçenin yürürlükte olduğunun kontrol edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.