Kurum tarafından yapılan bazı mal ve hizmet alımlarında; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesindeki temel ilkelere, 22’nci maddede düzenlenen doğrudan teminle ilgili hükümlere, 62’nci maddede düzenlenen kurallara ve ikincil düzenlemelere uyulmayarak, mal ve hizmet alımları kısımlara bölünmüş ve parasal limit dâhilinde yapılan mal alımlarında Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadan %10’luk üst sınır aşılmıştır.

4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde İdareler; yapacakları ihalelerde rekabeti, eşit muameleyi ve kaynakların verimli kullanılmasını, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını sağlamakla sorumlu tutulmuştur. Ayrıca eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği

ve bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ile belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu, diğer ihale usullerinin Kanun’da belirtilen özel hallerde kullanılabileceği belirtilmiştir.

Bu Kanun’a göre çıkarılan uygulama yönetmeliklerinde de, eşik değerin veya parasal limitlerin altında kalmak ya da bu yönetmeliklerde yer alan diğer hükümlerin uygulanmasından kaçınmak amacıyla mal, hizmet ve yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği kuralına temel ilkeler arasında yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen temel ihale ilkelerine aykırı olarak örneğin;

V. Yapı Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından gerçekleştirilen metruk bina cephe kapatma işleri 04.02.2019, 15.02.2019, 15.03.2019, 25.03.2019 tarihlerinde,

V.S. – V. Eksoz Servisinden sağlanan yedek parça alımları 09.12.2019, 11.12.2019, 12.12.2019 tarihlerinde,

U.Tüketim Maddeleri Gıda San. ve Tic.Ltd.Şti’den sağlanan aşevine gıda malzeme alımları 04.03.2019, 26.03.2019 tarihlerinde,

T. Makina San. ve Tic.Aş.’den sağlanan baskılı kalem alımları 28.11.2019, 31.12.2019 tarihlerinde,

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22/d maddesinde öngörülen parasal limit tutarının altında kalacak şekilde kısımlara bölünerek yaptırılmıştır.

Diğer yandan; 4734 sayılı Kanun'un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde “Bu Kanunun 21 ve 22 nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin ilgili bölümünde bu hususla ilgili olarak aşağıdaki düzenlemeye yer verilmiştir:

“Buna göre, 4734 sayılı Kanunun 62 inci maddesinin (ı) bendine göre Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar, gerek 21 inci maddesinin (f) bendi, gerekse temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar hariç 22 nci maddesinin (d) bendi kapsamında yapacakları harcamalarda, bütçelerine bu amaçla konulan ödeneklerin % 10 unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadan aşamayacaklardır.

4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi ve 22 nci maddesinin (d) bendine göre ihtiyaçların temininde kurum ve kuruluşlar, yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarını dikkate alacaklardır. Kurum ve kuruluşlar, mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı % 10 oranını hesaplayacaklardır. Burada önemli olan husus, ilgili veya bağlı birimlerin değil kurum veya kuruluşun toplam ödeneklerinin % 10’unun aşılıp aşılmamasıdır.”

Tebliğ'de yapılan açıklamalar çerçevesinde mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı %10 oranının hesaplanması gerekmektedir. Bu hesaplamaya temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılan konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar dâhil olmayıp temsil ağırlama faaliyetleri kapsamındaki parasal limite tabi olan diğer alımlar dâhil edilecektir.

2019 mali yılı bütçesine 45.815.000,00 TL tutarında mal alımı için ödenek konulmuştur. Temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımları hariç olmak üzere 17.021.283,36 TL tutarındaki mal alımı 4734 sayılı Kanun’un 22/d maddesindeki parasal limit dâhilinde yapılmış olup, bu tutar mal alımları için bütçeye konulan ödeneğin yüzde 37,15’ine denk gelmektedir. Kurum tarafından Kanun’da öngörülen %10’luk üst limit mal alımlarında Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan aşılmıştır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından, mal alımlarına ilişkin olarak yapılmış olan tespitin, mal alımını gerçekleştiren tüm harcama görevlileri ve Belediyede ihale işlemlerini yürüten birim görevlilerine iletildiği, bundan sonra gerçekleştirilecek alımlarda yukarıda belirtilen hususlara uymaları konusunda talimat verildiği ifade edilmiştir.

Netice olarak; İdarenin mal alımlarında 4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesindeki ilkelere uyulması gerekmektedir.