Cari transferlerin incelenmesinde, 5393 sayılı Belediye Kanunu’na aykırı olarak derneklere ve benzeri sosyal kuruluşlara nakdi yardımda bulunulduğu görülmüştür.

5018 sayılı Kanun’un “Bütçeden yardım yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde, “Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.” denilmektedir.

5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun “Yardım ve işbirliği” başlıklı 10'uncu maddesinde derneklerin kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütebileceği ve bu projelerde kamu kurum ve kuruluşlarının proje maliyetlerinin en fazla yüzde ellisi oranında aynî veya nakdî katkı sağlayabileceği belirtilmiştir.

Ancak 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 19’uncu maddesinin 2’nci fıkrası ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesine eklenen 3’üncü fıkrada;

“5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 10’uncu maddesi; belediyeler,

il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz” denilmek suretiyle dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere; belediyeler tarafından nakdi yardım yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.

5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesi uyarınca derneklere yardım yapılabilmesi için;

• Belediyenin görev ve sorumluluk alanına giren bir konuda olması,

• Belediye meclisince karar alınması,

• Ortak hizmet projesi olması,

• Mülki idare amirinin izni (kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları hariç)

gerekmekle birlikte, yapılacak yardımın nakdi olmaması da gerekmektedir.

Yapılan incelemede, mezkûr mevzuat hükümlerine aykırı olarak Belediye tarafından encümen kararıyla çeşitli dernek, cemiyet, akademi, platform veya topluluklara 2019 yılı içeresinde toplam 58.900,00 TL nakdi yardımda bulunulduğu tespit edilmiştir.

Dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri sosyal örgütlere nakdi yardımda bulunulması 5393 sayılı Belediye Kanunu’na aykırı olup, Belediye tarafından sadece yukarıda belirtilen şartları taşımak kaydıyla ortak hizmet projeleri gerçekleştirilmesi mümkündür. Söz konusu yardımların ortak hizmet projesi kapsamında olduğuna ilişkin herhangi bir kanıt bulunmadığı gibi, nakit yapılması da mümkün değildir.