Belediyenin, uzun vadeli banka kredilerine ilişkin anapara tutarlarının, kısa vadeli banka kredilerine ilişkin muhasebe hesaplarında izlendiği, banka kredilerine ilişkin faiz tutarlarını takip etmek maksadıyla kullanılan hesapların bakiyelerinin ise mevcut durumla uyumlu olmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 300 Banka Kredileri Hesabını açıklayan ve “Hesabın niteliği” başlığını taşıyan 232’nci maddesinde bu hesabın, banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarların ve 400 Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılacağı; 233’üncü maddesinin 1/a/1 bendinde de 400 Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin bu hesaba alacak kaydedilmek suretiyle muhasebe hesaplarında kısa vadeli krediler olarak izlenmesinin sağlanacağı açıklanmıştır. Yönetmelik'in 400 Banka Kredileri Hesabını açıklayan 302’nci maddesinin 1/b/1 bendinde de 233’üncü maddenin söz konusu bendinde açıklanan işlemin 400 Banka Kredileri Hesabı yönünden işleyişine açıklık getirilmiştir.

Yönetmelik'in, muhasebenin dönemselliği ilkesine esas bu hükümleri gereğince kurumun banka kredisi olarak kullandığı yabancı kaynak tutarlarından vadesi bir yılın altında olanların 300 Banka Kredileri Hesabında, vadesi bir yıldan uzun olanların 400 Banka Kredileri Hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Yönetmelik’in “Dönem sonu işlemleri” başlıklı 480'inci maddesinin (b) bendinde bütçe ve ödenek hesapları dışındaki dönem sonu işlemleri ile ilgili olarak;

“5) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içerisinde yer alan, tahviller hesabı, uzun vadeli diğer iç mali borçlar hesabı, dış mali borçlar hesabı, gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan vadeleri bir yılın altına inmesi nedeniyle, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılması gerekenler bu hesaplara borç, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara alacak kaydedilerek aktarma işlemleri tamamlanır.”

denildiğinden uzun vadeli yabancı kaynaklar içinde yer alan 400 Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadeleri bir yılın altına inenlerin kısa vadeli yabancı kaynaklar

ana hesap grubundaki 300 Banka Kredileri Hesabına aktarılma işleminin dönem sonunda gerçekleştirilmesi Yönetmelik'in bu hükmü gereğidir.

Yine Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 381 Gider Tahakkukları Hesabını açıklayan ve “Hesaba ilişkin işlemler” başlığını taşıyan 290’ıncı maddesinin birinci fıkrasında bu hesabın, uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içinde yer alan, iç ve dış malî borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ya da içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenecek olan işlemiş faiz tutarlarının izlenmesi amacıyla kullanılacağı belirtilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında da, dönem sonunda, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında (481 Gider Tahakkukları Hesabı) yer alıp, ödeme zamanına bir yıldan az süre kalan tutarların da 381 Gider Tahakkukları Hesabına aktarılmak suretiyle kısa vadeli olarak izlenmesinin sağlanacağı açıklanmıştır.

Mali tablolar üzerinde, idarelerin varlıkları ve yükümlülüklerini kısa ya da uzun vadeli olarak değerlendirmeleri finansal yönetim açısından önem arz etmektedir. Zira idarenin kısa ya da uzun vadeli finansman ihtiyacını belirleyeceği alan, bir taraftan muhasebe hesaplarında yer alan veriler, diğer taraftan da mali tablolar üzerinde yer alan göstergelerdir.

Belediyenin bir kamu bankasından kullandığı K9000452 numaralı kredi dışında herhangi bir kredi kullanımı bulunmamaktadır. 2020 yılı sonu itibariyle, bu krediden kalan anapara borç stoku 642.022,95 TL olup, bu tutarın 588.809,80 TL tutarındaki kısmı 2021 yılında ödeneceğinden kısa vadeli, 53.213,15 TL tutarındaki kısmı 2021 yılından sonra ödeneceğinden uzun vadeli olarak izlenmesi gereken kredi anapara borçlarından oluşmaktadır. Aynı krediye ilişkin 2021 yılında ödeneceğinden kısa vadeli olan 55.107,85 TL tutarında faiz ve 2.755,39 TL tutarında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ile 2021 yılından sonra ödeneceğinden uzun vadeli olan 643,87 TL tutarında faiz ve 32,19 TL tutarında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ödenecek giderler arasında yer almaktadır.

Yapılan incelemede, söz konusu kredinin muhasebe işlemleri ve mali tablolarda yer alan bilgileri ile ilgili olarak aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1. 2019 yılı Şubat ayında ilk ödemesi başlayan kredinin 1 yıldan uzun vadeli anapara borç tutarları 400 Banka Kredileri Hesabında, 1 yıldan kısa vadeli anapara borç tutarları 300 Banka Kredileri Hesabında muhasebe kayıtlarına alındığı halde, 2019 yılı sonunda kalan anapara borç tutarlarının tamamı 300 Banka Kredileri Hesabına aktarılmıştır. Oysa 2019 yılı

   
   

   sonunda, 2021 ve 2022 yıllarında ödeneceğinden uzun vadeli olarak izlenmesi gereken kredi anapara borç tutarı 300 Banka Kredileri Hesabında yer almıştır.

2. Esasen, defaten ödenen kredi ödemelerine ilişkin faizlerin izlenmesi için uygun olmayan 381 ve 481 Gider Tahakkukları Hesabı, kredi faiz ve Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin takibi için kullanılmış, bu hesapların kullanımında da 2019 yılı sonunda kısa ve uzun vadeli ayrımı yok edilmiş, kalan faiz ve Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi tutarlarının tamamı kısa vadeli 381 Gider Tahakkukları Hesabı ile muhasebe hesaplarına yansıtılmıştır. Ayrıca 2020 yılı sonu itibariyle 2021 yılında ödeneceğinden kısa vadeli olan ve 381 Gider Tahakkukları Hesabında yer alması gereken 55.107,85 TL tutarında faiz ve 2.755,39 TL tutarında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ile 2021 yılından sonra ödeneceğinden uzun vadeli olan ve 481 Gider Tahakkukları Hesabında yer alması gereken 643,87 TL tutarında faiz ve 32,19 TL tutarında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin tüm toplamı 58.539,30 TL iken, 381 Gider Tahakkukları Hesabının bakiyesi 2020 yılı sonunda mali tablolarda 160.529,33 TL olarak yer almıştır.

Bu itibarla; 2020 yılı Bilançosunda 300 Banka Kredileri Hesabının 53.213,15 TL ve 381 Gider Tahakkukları Hesabının 102.666,09 TL tutarla fazla gösterilmesi; 53.213,15 TL tutarında olması gereken 400 Banka Kredileri Hesabı ile 676,06 TL tutarında olması gereken 481 Gider Tahakkukları Hesabına hiç yer verilmemesi suretiyle hataya neden olunmuştur.

Her ne kadar idare tarafından, bulguya konu edilen banka kredilerinin ödemelerinin 2021 yılı içinde tamamlanacağı ve dolayısıyla sözkonusu hesaplardaki farkın yok olacağı belirtilmekte ise de 2021 yılında gerçekleşecek işlemlerin 2020 yılı Bilançosunda oluşan hatayı düzeltici etkisi bulunmadığından değerlendirmemiz devam etmektedir.