Şirketin sermaye artışına ihtiyacı olup olmadığının mali analizi yapılmadan Belediye Başkanlığının talebi üzerine Meclis Kararı ile Şirket sermayesinin ayni olarak artırılmasına karar verildiği görülmüştür.

Buca Belediyesi Başkanı imzalı 27.08.2019 tarih ve 40586 sayılı yazı ile Belediye Emlak ve İstimlak Müdürlüğü’ne yazılan yazıda “Belediye mülkiyetinde bulunan: Kaynaklar 1527 parsel nolu 9.340,00m2 yüz ölçümlü taşınmaz, 71 ada 15 parsel nolu 186 m2 ölçümlü taşınmaz ve 313 ada, 6 parsel nolu, 4.360,00 m2 yüz ölçümlü taşınmazların, zemin ve varsa belediyemize ait zemin üstünün, Ticaret Mahkemesince belirlenecek bedel üzerinden,

sermayesinin % 100'ü belediyemize ait olan, Buca İmar İnşaat Sanayi ve Teknik Hizmetler AŞ'ne, alınan taşınmazların tapusu da devir edilmek suretiyle ayni sermaye ile olarak konulması ve şirket sermayesinin bu şekilde arttırılması amacı ile gereğinin yapılması” denilmiştir.

Belediye Meclisinin 01.10.2019 tarih ve 2009/112 sayılı kararında da “…Mülkiyeti Belediyemize ait, Kaynaklar Mahallesi 1527 parsel 9.340,00 m2 yüzölçümlü taşınmaz, 71 ada, 15 parsel 186,00 m2 yüzölçümlü ve 313 ada 6 parsel 4.360,00 m2 yüzölçümlü taşınmazların zemin ve varsa zemin üstünün Ticaret Mahkemesince belirlenecek bedel üzerinden sermayesi % 100 Belediyemize ait olan Buca İmar İnşaat Sanayi ve Teknik Hizmetler AŞ'ne şirket sermayesinin artırılması amacıyla tapusunun devredilmesi…” denilerek bahsedilen Belediye taşınmazlarının Buca İmar AŞ’ye devredilmesine karar

verilmiştir.

Anılan Meclis Kararı gereği de Belediye Hukuk Müşavirliği tarafından bahsedilen taşınmazların ayni sermaye artışına konu olması için açılan dava sonucunda, İzmir 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/844 E. kararı ile taşınmazların değer tespitleri yapılmış olup, taşınmazların detayı aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir.

Ayni Sermaye Artışına Konu Taşınmazların Kıymet Takdir Tutarları

Tablodan görüleceği üzere, Buca Belediyesi tarafından Buca İmar AŞ’ye ayni sermaye artışına konu taşınmazların değeri anılan mahkeme tarafından 10.705.000 TL olarak belirlenmiştir.

Şirketlerin sermaye artırımı düzenlemeleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda “Özel Değişiklikler” bölümü “A) Sermayenin artırılması” başlığı altında 456- 472’inci maddeleri ile 6102 sayılı Kanun kapsamında yayımlanan ikincil mevzuatla düzenlenmiştir.

Türk Ticaret Kanunu’nun ‘‘Yönetim kurulunun beyanı’’ başlıklı 457’nci maddesinde ‘‘Yönetim kurulu tarafından sermaye artırımının türüne göre bir beyan imzalanır. Beyan, bilgiyi açık, eksiksiz, doğru ve dürüst bir şekilde verme ilkesine göre hazırlanır.

Nakdî sermaye konuluyorsa; artırılan kısmın tamamen taahhüt edildiği, kanun veya esas sözleşme gereğince ödenmesi gerekli tutarın ödendiği; ayni sermaye konuluyor veya bir ayın devralınıyorsa bunlara verilecek karşılığın uygun olduğu (…) devralınan ayni sermaye, aynın türü, değerlendirmenin yöntemi, isabeti ve haklılığı; bir borcun takası söz konusu ise, bu borcun varlığı, geçerliliği ve takas edilebilirliği; sermayeye dönüştürülen fonun veya yedek akçenin serbestçe tasarruf olunabilirliği; gerekli organların ve kurumların onaylarının alındığı; kanuni ve idari gerekliliklerin yerine getirildiği; rüçhan hakları sınırlandırılmış veya kaldırılmışsa bunun sebepleri, miktarı ve oranı; kullanılmayan rüçhan haklarının kimlere, niçin, ne fiyatla verildiği hakkında belgeli ve gerekçeli açıklamalar yer alır.’’

Denilmektedir.

Bir şirketin sermaye artışına ihtiyacı olup olmadığının mali analizini yapacak olan birimi, karar organı olan yönetim kuruludur. Şirketin faaliyet alanının genişlemesi ya da üretim kapasitesinin artırılması yönünde bir kararı var ise finansal tablolarını analiz ederek, ilave sermaye artışına ihtiyacının olması durumunda bu yönde bir karar alarak gerekçeleriyle birlikte ana hissedar konumunda olan Buca Belediyesinden sermaye artışına ilişkin talepte bulunması gerekmekte iken herhangi bir analiz yapılmadan sermaye artış talep ve isteğinin Belediye Başkanlığından gelmesi, ayrıca sermaye artışının nakdi olarak değil de ayni olarak belirlenmesi dikkate alındığında sermaye artış talebinin kamu kaynaklarının kullanımı açısından rasyonel olmadığı düşünülmektedir.

Belediyeler ile bunların kurdukları ya da hissesine sahip oldukları şirketlerin ayrı tüzel kişilikleri ve yönetim organları bulunmaktadır. Buca belediyesinin %100 oranında hissesine sahip olduğu Buca İmar AŞ’nin 2019 yılı yönetim kurulu üyeleri arasında Belediye Başkanı’nın görevi bulunmamaktadır.

Diğer yandan, 01.01.2019 - 04.10.2019 tarihlerini kapsayan Şirket yönetim kurulu kararlarının incelenmesinde, Şirketin mevcut sermayesinin iş kapasitesine göre yetersiz kaldığı ya da üretim kapasitesini genişletmek istediği yönünde bir karara da rastlanmamış olup Şirket sermayesinin Belediye Başkanlığının talebi ile ayni sermaye konulmak suretiyle artırılma talebinin Belediye kaynakların etkili kullanılması bakımından rasyonel gerekçelerinin bulunmadığı düşünülmektedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Üst Yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde;

“… belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir.

Üst yöneticiler, … sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden … meclislerine karşı sorumludurlar…”

“Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde de;

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili

olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” hükümlerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerden de anlaşılacağı üzere, kamu kaynağının kullanımının belli bir plan çerçevesinde gerçek ihtiyaca göre etkili, ekonomik, verimli gerçekleştirilmesi esas olup, üst yöneticiler her türlü kamu kaynağını kullanırken bu ilkeleri gözetmek zorundadırlar.

Sonuç olarak, Şirket yönetim kurulu tarafından Şirket sermayesinin ayni olarak artırılmasına ilişkin alınan bir kararın bulunmadığı dikkate alındığında, Belediye Başkanlığı tarafından Şirket sermayesinin ayni olarak artırılmasına ilişkin başlanan işlemlerin kamu kaynağının kullanımının belli bir plan çerçevesinde gerçek ihtiyaca göre etkili, ekonomik ve verimli gerçekleştirilmesi ilkeleri açısından rasyonel olmadığı düşünülmektedir.