Belediyede dolu müdür kadrolarına başka müdürün vekâlet ettirildiği, vekâlet ettirilen kişinin harcama yetkilisi olarak da görev yaptırıldığı, bu müdürlüklere Belediye Başkanı oluruyla Birim sorumlusu unvanı adı altında işçi personelin müdür gibi yönetici olarak görevlendirildiği, Başkanlık oluruyla norm kadro yönetmeliğinde yer almayan koordinatör unvanı adı altında kadro ihdas edilerek işçi personelin görevlendirildiği, birim müdürlerinin işçi statüsündeki koordinatörlerin bilgisi dahilinde işlem gerçekleştirdikleri görülmüştür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86’ncı maddesine göre, memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabileceği, yine boş kadrolara ait görevlerinde vekâleten gördürülebileceği belirtilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 31 ve 63’üncü maddelerinde, belediye bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisi olduğu

ifade edilerek harcama yetkilisinin tanımı yapılmıştır. 5018 sayılı Kanun’a istinaden çıkarılmış olan 1 seri numaralı Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğde harcama yetkililerinin belirlenmesi konusunda, bütçe sınıflandırmasının harcama yetkilisini belirleyen temel unsur olacağı ifade edilmiştir.

Anayasanın 128'inci maddesinde; "Devletin Kamu iktisadi Teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütülür.’’ denilmektedir. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda da, süreklilik arz eden görevlerin memurlar eliyle yürütüleceği, aynı Kanun'un değişik 33'üncü maddesinde ise kadrosuz çalıştırılmayacağı hükümleri yer almaktadır.

İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 14.11.1994 tarihli ve 1568 Sayılı Genelgesinde, memurlar eliyle yürütülmesi gereken kamu görevlerinin yürütülmesinde işçi statüsünde personel istihdamının, Anayasa’nın 128/1, 657 sayılı Kanun’un 4'üncü Maddeleri ile Sayıştay 3. Dairesinin 1968/229 ve 1.dairesinin 1969/6978 gün ve sayılı kararları karşısında mümkün olmadığına işaret edilmekte, kadro konusu olan ve süreklilik arz eden görevlerde yevmiyeli personelin çalıştırılamayacağı hususuna açıklık getirilmiştir.

Sayıştay 1. Dairesinin 1969/6978 Sayılı ve 3. Dairesinin 1968/229 Sayılı Kararlarında da, kadro konusu olan ve süreklilik arz eden görevlerde yevmiyeli personelin çalıştırılmayacağı hususuna açıklık getirilmiştir.

Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelik’e göre belediye teşkilatı hiyerarşik şekilde belediye başkanı, başkan yardımcıları, müdür, şef, memur unvanlarındaki kadrolardan oluşturulmuş olup birim sorumlusu yahut koordinatör adı altında bir kadro ihdas edilmemiştir.

Kurumsallaşmanın gerçekleşebilmesi için en temel unsurun kurallaşma olduğu gerçeğinden hareketle, belediye birimlerinin verimli olarak çalışabilmeleri ve üzerlerine düşen görevleri sağlıklı bir şekilde yapabilmeleri için görev, yetki ve sorumluluklarını bilmeleri gerektiği aşikârdır. Belediye teşkilatı içerisinde oluşturulan harcama birim müdürlüklerinin sürekli ve asli görevli kuruluşlar olması, en üst yöneticisi olarak harcama yetkililerinin güven ve istikrar içerisinde görev yürütülebilmeleri için, birimlerin başındaki müdürlerin memuriyet güvencesi ile çalışması gerekmektedir.

Müdür kadrolarında bulunan kişiler mevcut iken ve 657 sayılı Kanun’un 86’ıncı maddesinde sayılan haller dışında o kadrolara vekâleten görevlendirme yapılamayacağı açıktır. Dolu kadroya vekâleten görevlendirme yapılamayacağından dolayı harcama yetkililiğini de vekâleten görevlendirilen yerine asıl kadroda bulunanın kullanması gerekir. Kişiler görevden alınmadığı ve bu kadrolar boş olmadığı sürece yetkinin vekâleten görevlendirilen kişilerce kullanılması mümkün değildir.

İzmit Belediyesinin teşkilat yapısı incelendiğinde; izin, geçici görev, disiplin cezası veya görevden uzaklaştırma olmaksızın dolu müdür kadrolarına harcama yetkililiğini kullanabilmesi için başka müdürler vekaleten görevlendirilmekte aynı zamanda bu şekilde vekil görevlendirilen müdürlüklere işçi kadrosunda istihdam edilen personel, belediye başkanının oluruyla ‘’birim sorumlusu’’ olarak görevlendirilmektedir. Belediye başkanı oluruyla; mevzuatta yeri olmayan ancak uygulamada hiyerarşik olarak belediye başkan yardımcısı ile aynı konuma denk gelen ‘’Koordinatör’’ unvanıyla kadrosu işçi olan personel görevlendirilmiş ve birim müdürlerinin bu koordinatörlerin bilgisi dahilinde çalışacağı talimatı verilmiştir. Mevzuatta öngörülmeyen kadroların ihdas edilmiş gibi davranılarak iş ve işlemlerin kararlarını işçilere aldırtarak imzaların memurlar tarafından atılması, işçilerin memurların amiri olacak şekilde hiyerarşik yapıyı bozan bu uygulamalar yukarda yer verilen mevzuat hükümlerine açıkça aykırıdır.

Belediyenin; yetki ve sorumluluğun birbirinden ayrılacak şekilde yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine aykırı olacak şekilde teşkilatlanması; kurumsallaşmayı engellediği gibi kurum içinde mali kontrolü zayıflatıp riskleri çoğaltacağı, personelin kariyer planlarını ertelemesi ya da bırakması suretiyle personelin motivasyonunda ve veriminde düşüşe sebep olacağı bunun da kurumun kaliteli çıktı üretebilmesi için gerek duyduğu kaliteli insan kaynağını yitirmesine sebebiyet vereceğinden yukarda bahsedilen hatalı uygulamaların mevzuata uygun hale getirilmesi gerekmektedir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.