Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü abone bilgi sistemi, tahakkuk-tahsilat işlemleri ile tarife cetvellerinin incelenmesinde; ‘hayır kurumu, dernek ve vakıf abonesi’ kapsamında yer alan dernek ve vakıf aboneliklerinin, merkez ilçeler dışındaki ilçelerde tenzilatlı abone grubunda sayılan (şehir ve gazi, amatör sporcular ve engelliler) aboneler için belirlenen tarifeyle aynı belirlendiği, bu durumun da ilgili yasal düzenlemelerin öngördüğü kişi ve kuruluşlara indirimli/bedelsiz mal ve hizmet sunulması esasına uygun olmadığı tespit edilmiştir.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinin birinci fıkrasında belediye ve bağlı kuruluşların da içinde bulunduğu kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde herhangi bir kişi veya kurum lehine indirimli veya ücretsiz tarife uygulanamayacağı belirtilmiş, altıncı fıkrasında ise birinci fıkra hükmünden muaf tutulacak kişi ve kurumları tespit etmeye Cumhurbaşkanının yetkili olduğu ifade edilmiştir. İlgili Kanunlarla ya da Cumhurbaşkanı kararı dışında indirimli ya da ücretsiz tarife uygulanması söz konusu olamayacaktır. Nitekim 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesiyle, mabetlere, eğitim kurumlarına, yurtlara, okul pansiyonlarına ve hastanelere indirimli/ücretsiz içme ve kullanma suyu sağlanabileceği düzenleme altına alınmıştır. Görüleceği üzere sınırlı düzeyde ve çizilen çerçevede indirimli/ücretsiz su teminine yasal düzenlemeler izin vermiş, bunun dışında başkaca kişi ve kuruluşlara bu imkânın sağlanması yolu kapatılmıştır.

Yapılan incelemeler ve mevzuat değerlendirmeleri ışığında; ASAT tarifler cetvelinde, Antalya merkez ilçeler dışında kalan Akseki, Alanya, Demre, Elmalı, Finike, Gazipaşa, Gündoğmuş, İbradı, Kaş, Kemer, Korkuteli, Kumluca, Manavgat ve Serik ilçelerindeki dernek ve vakıfların su birim fiyatları, tenzilatlı abone grubunda sayılan ‘engelliler’ ve ‘amatör sporcuların’ birim su fiyatlarıyla aynı olduğu, tenzilatlı abone grubuna dâhil edilmek suretiyle indirimli su tarifesi uygulanarak daha az tahakkuk ve tahsilat gerçekleştirildiği görülmüştür. Yukarıda ayrıntılı ele alınan mevzuat hükümlerine göre, tek başına ‘indirim’ uygulanmasıyla, tenzilatlı ya da avantajlı grubun tarifesi üzerinden su satış yapılması arasında fark olmayacaktır. Gerek 5216 ve 5393 sayılı gerekse de 4736 sayılı Kanun ve başkaca düzenlemeler, dernek ve vakıflara indirimli su tarifesi uygulanmasına cevaz vermemektedir.

Merkez ilçeler dışındaki ilçelerde, dernek ve vakıf abonelerinin tenzilatlı mesken abone grubunda tarifelendirilmesi, dolaylı yoldan mevzuatın öngördüğü düzenlemenin dışına çıkılmasına yol açmıştır. Tarife cetvelinin en alt grubunda yer alan tenzilatlı tarife üzerinden su tahakkuk ve tahsilatının yapılması gelirlerin daha düşük kalmasına yol açmıştır. Başka bir sorun ise, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri ya da ticari faaliyete konu olacak yerlerinin su bedellerinin de, dernek ve vakıf tarifesi üzerinden, bahsedildiği gibi tenzilatlı tarife üzerinden, hesaplanması riski bulunmasıdır. ‘İşyeri’ abone grubuna dâhil edilmesi gereken bu yerler için ‘hayır kurumu dernek ve vakıf aboneliği’ yapılması halinde yine gelir kaybı yaşanacaktır.

Kamu idaresi de bulgumuzda belirtilen hususlara iştirak etmiş olup gerekli düzeltmeler için Genel Kurul nezdinde çalışma yürütüleceğini belirtmiştir. Bu yönde tesis edilecek işlem, sonraki denetimlerde takip edilecektir.