Bitlis Belediyesi tarafından 2012 yılında ihale suretiyle 10 yıllığına ihale edilen 50 halk otobüsünün arkasında yer alan ilanlarla ilgili ilan ve reklam vergisi tahakkuk/tahsilatının yapılmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 12’nci maddesinde, belediye sınırları ile mücavir alanları içinde yapılan her türlü ilan ve reklamın İlan ve Reklam Vergisine tabi olduğu, 13’üncü maddesinde İlan ve Reklam Vergisinin mükellefinin ilan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran gerçek veya tüzelkişiler olduğu, 15’inci maddenin ikinci sırasında motorlu taşıt araçlarının içine veya dışına konulan ilân ve reklamların beher metrekaresinden yıllık olarak en az 8 ve en çok 40TL olmak üzere belirlenen tutarda vergi alınacağı ve ilan ve reklamların süresinin 6 aydan az olursa vergi miktarının yarısının alınacağı, 6 ayı geçen sürelerin 1 yıl sayılacağı, 16’ncı maddesinde vergiye tabi ilan ve reklamlarda, ilan ve reklam işinin mükellefçe yapılması halinde ilan veya reklam işinin yapılmasından önce mükellef tarafından, ilan ve reklam işinin bu işi mutad meslek olarak ifa edenler tarafından yapılması halinde ilan ve reklam işini yapanlarca ilan veya reklamın yapıldığı ayı takip eden ayın 20’nci günü akşamına kadar verilecek beyanname üzerine tarh ve tahakkuk ettirileceği hüküm altına alınmıştır.

2464 sayılı Kanun’un 16’ncı maddesinde vergiye tabi ilan ve reklamlarda, beyan edilecek süre ve tarife belirlenmiş ve Kanun’un 98’inci maddesinde de, bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanuna göre alınacak vergi, harç ve katılma payları hakkında 213 sayılı ile 6183 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. İlan ve reklam vergisi beyannamesinin süresinde verilmemesinin Vergi Usul Kanunu’nun 352/1 inci maddesi uyarınca birinci derece usulsüzlük cezası fiilini oluşturduğu, aynı Kanun’un 336’ncı maddesinin birinci fıkrasında da cezayı istilzam eden tek bir fiil ile vergi ziyaı ve usulsüzlük birlikte işlenmiş olursa bunlara ait cezalardan sadece miktar itibarıyla en ağırının kesileceği belirtilmiştir. İlan ve reklam vergisi beyannamelerinin süreler geçtikten sonra verilmesi halinde kesilecek birinci derece usulsüzlük cezası ile vergi ziyaı cezasının

karşılaştırılarak miktar itibarıyla fazla olan cezanın kesilmesi gerekmektedir.

Bitlis Belediyesinde Ekim 2019’da yapılan incelemede halk otobüslerinin arkasında olan reklamlardan ilan reklam vergisinin alınmadığı görülmüş, kaç adet otobüsün arkasında ilan ve reklamın yer aldığı sorulması üzerine 24 cevabının geldiği, tekrar tespit istenilmesi üzerine 27 olduğu, fiili tespitin yaptırılması üzerine 41 adet otobüs ve 1 minibüsün arkasında reklamın olduğu, Kooperatif ile reklamcı arasında 01.06.2019 tarihinden geçerli 1 yıl süreli reklam anlaşması yapıldığı, buna ilişkin 2.592,00TL tutarında ana para ve 238,71 tutarında gecikme zammı toplamı 2.830,71TL’nin 11.10.2019 gün ve 271415 numaralı tahsilat makbuzu ile yatırıldığı tespit edilmiştir. Hesaplamada 27 adet otobüs reklam alanının dikkate alınarak 27x3,60m2=86m2x30,00TL=2.592,00TL olarak hesaplandığı, ancak 41-27=14 adet otobüs reklam alanı ile ilgili ilan ve reklam vergisi alınmadığı, 2017 yılı için Kooperatif ile reklamcı arasında 15.05.2017 tarihinden geçerli 1 yıl süreli reklam anlaşması yapıldığı, buna ilişkin 1.360,00TL tahsilat yapıldığı, ancak bu rakamın nasıl bulunduğuna ilişkin kaydın olmadığı, 1.360,00TL tutarında ilan reklam vergisinin 02.08.2017 gün ve 161096 numaralı tahsilat makbuzu ile yatırıldığı görülmüştür. 2018 yılında ise ilan ve reklam olmasına karşın ilan reklam vergisi tahsilatı bulunmamaktadır.

Bitlis Belediyesi 50 otobüsün 10 yıl süre ile çalışma hakkını ihale etmiştir. 20.02.2012 günü imzalanan sözleşmeye göre işin süresi 17.02.2012 tarihinden itibaren 10 yıllıktır. Bitlis Belediyesine Ait Hat Güzergahlarının Kiraya Verilmesine İlişkin Teknik Şartname’nin 14- Araçlarla İlgili Hususlar başlıklı bölümünün 12’nci sırasında, “Araçların içinde ve dışında Belediyenin onayı olmadan hiçbir ilan, reklam, duyuru, resim, poster ve süsleme bulunmayacaktır.” denilmektedir.

İlan ve reklam vergisi ile ilgili bildirim/beyanname süresinde yapılmadığı halde 2019 yılı için gecikme zammı alınmış, ancak vergi ziyaı cezası uygulanmamıştır. 2018 yılında da otobüslerin arkasında olan ilan ve reklamlarla ilgili ilan reklam vergisi alınması ile vergi ziyaı cezası uygulanmalıdır. İdarenin gerekli denetimi yapmadığı anlaşılmaktadır.

Motorlu taşıt araçlarının içine veya dışına konulan ilân ve reklamlardan sadece toplu ulaşım araçlarında olan değil gerek özel gerekse ticari araçların dışında da bulunan ilan ve reklamlardan ilan ve reklam vergisi alınmalıdır.

Kamu İdaresi cevabında yapılan işlem anlatılmış olmakla birlikte, 15.05.2017 tarihinden geçerli 1 yıl süreli reklam anlaşmasına ilişkin yapılan 1.360,00TL tahsilat tutarının

nasıl bulunduğuna ilişkin her hangi bir açıklama yapılmamıştır.

Motorlu taşıt araçlarının içine veya dışına konulan ilân ve reklamlardan ilan ve reklam vergisi alınması, 2017 yılında yapılan 1.360,00TL tahsilat tutarının hesap şeklinin belirtilmesi, 2019 ve 2018 yılı ilan ve reklam vergisinin alınması ile ilgili gerekli işlemin yapılarak süresinde beyanname ile bildirilmeyenlerle ilgili olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil usulü Hakkında Kanun hükümlerin uygulanması ve görevini yapmayan kamu görevlileri ile ilgili gerekli sürecin işletilmesi gerekir.