Harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetvelindeki geçen yıldan devreden, yıl içinde giren, yıl içinde çıkan ve gelecek yıla devreden tutarlar ile taşınır hesaplarının kesin mizandaki tutarları karşılaştırıldığında harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetveli ile mali tablolar arasında uyumsuzluk olduğu görülmüştür.

18.01.2007 tarihli ve 26407 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Taşınır Mal Yönetmeliği, kamu idarelerine ait taşınır malların kaydı, muhafazası ve kullanımı ile yönetim hesabının verilmesini düzenlemiştir.

Aynı Yönetmelik’in 34’üncü maddesinin birinci fıkrasında;

“Taşınır mal yönetim hesabı, Kanunun kaynakların kullanılması ve yönetilmesi konusunda harcama birimi ve harcama yetkililerine yüklediği sorumluluğun gereği olarak taşınır kayıt ve işlemlerinin usulüne uygun yapılıp yapılmadığının harcama yetkilisi tarafından kontrol ve denetimine esas olmak üzere taşınır kayıt yetkilisi tarafından harcama birimleri itibarıyla hazırlanır ve taşınır kontrol yetkilisince kayıt ve belgeler ile mali tablolara uygunluğu kontrol edilerek imzalanır. Taşınır mal yönetim hesabında; önceki yıldan devredilen, yılı içinde giren, çıkan ve ertesi yıla devredilen taşınırlar ile yılsonu sayımında

bulunan fazla ve noksanlar gösterilir.” hükmü yer almaktadır.

Aynı maddenin devamında ise taşınır mal yönetim hesabını oluşturan cetveller yıl sonu sayımına ilişkin sayım tutanağı, taşınır sayım ve döküm cetveli, harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetveli ve yıl sonu itibarıyla en son düzenlenen taşınır işlem fişinin sıra numarasını gösterir tutanak olarak sayılmıştır. Yönetmelik’in aynı maddesinin üçüncü fıkrasının c bendinde; muhasebe yetkililerinin gönderilen taşınır yönetim hesabı cetvellerindeki kayıtları muhasebe kayıtlarıyla karşılaştırıp uygunluğunu onayladıktan sonra harcama yetkilisine geri göndereceği hüküm altına alınmıştır.

Mezkûr Yönetmelik’in 30’uncu maddesi uyarınca, satın alma suretiyle edinilen taşınırların giriş işlemleri ile değer artırıcı harcamalar için düzenlenen taşınır işlem fişlerinin bir nüshası ödeme emri belgesi ekinde muhasebe birimine gönderilecektir. Diğer şekillerde edinilen taşınır girişleri ile maddi duran varlık hesaplarında izlenen taşınırların çıkışları için düzenlenen taşınır işlem fişlerinin birer nüshası, düzenleme tarihinden itibaren 10 gün içerisinde ve her durumda mali yıl bitmeden muhasebe birimine gönderilecek ve muhasebe birimi tarafından ilgili hesaplara muhasebe kayıtları yapılacaktır. Aynı maddenin birinci fıkrasının son cümlesinde aynı muhasebe biriminden hizmet alan, aynı kamu idaresinin harcama birimleri arasında yapılan taşınır devirlerinde, devreden harcama birimince düzenlenen taşınır işlem fişinin muhasebe birimine gönderilmeyeceği düzenlenmiştir. Ancak, devralan harcama birimi tarafından düzenlenecek taşınır işlem fişinin muhasebe birimine gönderilmesi gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetvelinde görünen tutarlar ile muhasebe kayıtlarında görünen tutarların birbiriyle uyumlu olması gerektiği anlaşılmaktadır. Harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetveli incelendiğinde, bazı dayanıklı taşınırların ambarlar arasında devredilmesine veya başka nedenlerle harcama birimi taşınır kayıtlarından çıkarılmasına rağmen bu işlemlerin belirtilen süreler dâhilinde muhasebe birimine bildirilmemesi nedeniyle muhasebe kayıtlarında görünmediği tespit edilmiştir. Belediyenin mali tablolarına bakıldığında ise yıl boyunca dayanıklı taşınırlardan çıkış yapılmasını gerektirecek herhangi bir işlemin olmadığı sonucu ortaya çıkmakta ve bu durum harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetveli ile Belediyenin mali tabloları arasında çelişkili bir durum ortaya çıkarmaktadır. Bu duruma ilişkin ayrıntılı tablo aşağıda yer almaktadır.

Tablo 6: Mali Tablolar ile Harcama Birimi Taşınır Mal Yönetim Hesabı Cetvelinde Tutarları Farklı Olan Hesaplar (TL)

* Geçen yıldan devreden tutar ile yıl içinde ambara giren tutarların toplamı

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere kesin mizanda yer alan taşınırların toplam tutarı 7.177.139,82 TL iken harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetvelinde yer alan taşınırların toplam tutarı 6.233.409,98 TL’dir. Arada 943.729,84 TL fark bulunmakta olup ilgili mevzuat uyarınca bu tutarların birbiriyle uyumlu olması gerekmektedir. Bu durum, taşınır kayıtlarının ve bunların takibinin sağlıklı bir şekilde işlemediğini ortaya koymaktadır.

Kamu idaresi cevabında; “Taşınır kesin hesap cetvelleri ve kesin mizan incelemesinde, kesin mizan kayıtlarında taşınır mallara ait tutarı ile harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetvel tutarları arasında fark tespit edilmiş olup hataya ilişkin tespitler birim bazında düzeltilmeye başlanmış. Düzeltme neticesinde muhasebe kayıtları yapılması sağlanarak kesin mizan ve harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetvel tutarlarının eşitlenmesi sağlanacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından bulgu konusu taşınır kayıtlarındaki farklılıkların

giderilmesine ilişkin gerekli çalışmalara başlanıldığı ifade edilmekle birlikte taşınır hesapları 2018 yılı mali tablolarında hatalı gözükmektedir.