Belediye mülkiyetindeki taşınmaz ile Hazine mülkiyetinde bulunan taşınmazların trampa edildiği, aralarında bedel bakımından denklik bulunmayan taşınmazların trampası sonucunda İdare lehine Hazineden alacaklı olunan tutarın muhasebe kayıtlarında izlenmediği görülmüştür.

Trampa bir diğer adıyla mal değişim sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu’nun 282 ve 283’üncü maddelerinde düzenlenmiş olup buna göre; mal değişim sözleşmesi, taraflardan birinin diğer tarafa bir veya birden çok şeyin zilyetlik ve mülkiyetini, diğer tarafın da karşı edim olarak başka bir veya birden çok şeyin zilyetlik ve mülkiyetini devretmeyi üstlendiği sözleşmedir. Satış sözleşmesine ilişkin hükümler, mal değişim sözleşmesine de uygulanır. Taraflardan her biri, vermeyi üstlendiği şey bakımından satıcı, kendisine verilmesi üstlenilen şey bakımından alıcı durumundadır.

Diğer yandan, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Kayıt zamanı, kamu gelir ve giderleri ile bütçe gelir ve giderlerinin yılı” başlıklı 16’ncı maddesinde; “Bir ekonomik değer yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilir, kamu hesapları mali yıl esasına göre tutulur, kamu gelir ve giderleri tahakkuk ettirildikleri malî yılın hesaplarında gösterilir.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe Muhasebe Yönetmeliği’nin 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabının niteliğini açıklayan 97’nci maddesinde bu hesabın; mahalli idarelere ait maddi duran varlıkların taksitli satılması durumunda ortaya çıkan alacaklar ile faaliyet alacakları gurubunda bulunan diğer hesapların kapsamına girmeyen ve bir yıl içerisinde tahsil edilmesi gereken diğer çeşitli faaliyet alacaklarının izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmektedir.

Eyüpsultan Belediye Meclisinin 07.08.2023 tarih ve 93705235-105.04-2023/107 sayılı kararı ile; Belediyenin mülkiyetinde bulunan Rami Yeni Mahallesi 268 ada 39 parselde yer alan 1.070.315.640,00 TL değere sahip 89.192,97 metrekare yüzölçümlü taşınmazın, toplam değeri 856.082.237,55 TL olan 16 adet hazine taşınmazı ile trampa edilmesine ve trampa işlemi sonucu oluşacak 214.233.402,45 TL tutarındaki Belediye alacağının, daha sonra Maliye Hazinesine ait başka taşınmazlar ile yapılacak trampa ve devir işlemlerinde kullanılarak mahsup edilmesine karar verilmiştir.

Ancak yapılan incelemede; Belediye mülkiyetindeki taşınmazın Hazine adına devri gerçekleşmesine rağmen Belediye'ye devredilmesi kararlaştırılan taşınmazlardan bazılarının devrinin gerçekleşmediği ve trampa işlemi sonucunda 31.12.2023 tarihi itibariyle Belediye'nin 623.088.702,45 TL alacağının kaldığı ve bu alacağa muhasebe kayıtlarında yer verilmediği görülmüştür.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından gönderilen cevapta; bulgumuza iştirak edilmiş olup söz konusu trampa işlemine ilişkin muhasebe kayıtlarının bulgu içeriğinde belirtildiği şekilde yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; Belediye'nin dönem sonu mali tablolarının, tam ve doğru bilgi sunması ve Belediye alacağının sağlıklı bir şekilde takibinin sağlanabilmesi için muhasebe kayıtlarının tahakkuk esaslı muhasebe ilkeleri doğrultusunda ilgili mevzuat hükümleri uyarınca yapılması gerekmektedir.