Karar Künyesi
Muhasebe kayıtlarında yer alan veya almayan arsaların satış işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde hatalı uygulamalar yapılmıştır.
Muhasebe Kayıtlarında Yer Alan ve Peşin Olarak Satılan Arsaların İlgili Hesabından Kayıtlı Değeri Değil Satış Bedeli Üzerinden Çıkış Yapılması
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin, 250-Arazi ve Arsalar Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 189 uncu maddesine göre; peşin olarak satışı yapılan taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlardan çıkarılması, kayıtlı bedel ile satış bedeli arasındaki olumlu/olumsuz farkların 600/630 no.lu hesaplara, satış bedellerinin ise 100-Kasa Hesabı veya 102-Bankalar Hesabına ya da ilgili diğer hesaplara kaydedilmesi gerekmektedir.
Taşınmaz satışlarına ve kayıtlarına ilişkin yapılan inceleme sonucunda, İdare tarafından muhasebede kayıtlı arsaların satış işlemlerinde satış tutarı kadar 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç, 250-Arazi ve Arsalar Hesabına alacak kaydı yapıldığı, yine satış tutarı kadar
127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına borç ve alacak kaydı yapıldığı görülmüştür. Söz konusu satış işlemlerine ilişkin kayıtlı değeri 1.608.501,00 TL tutarındaki 7 adet arsa peşin olarak 8.677.321,90 TL’ye satılmıştır.
Ancak yukarıda yer alan mevzuat hükmüne göre bu satış işlemlerinin satılan arsa ve arazilerin kayıtlı değeri olan 1.608.501,00TL kadar 250-Arazi ve Arsalar Hesabına, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark olan 7.068.820,90 TL kadar 600 Gelirler Hesabına alacak, satış bedeli olan 8.677.321,90 TL tutarın ise 100- Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydı yapılarak muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.
Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; mevzuata uygun kayıtların yapılacağı belirtilmiştir. Ancak, bulguda belirtilen muhasebe kaydının ilgili yılı içinde yapılmaması nedeniyle 2020 yılı mali tablolarında 600-Gelirler Hesabı ve 250-Arazi ve Arsalar Hesabının 7.068.820,90 TL eksik görünmesine sebep olunmuştur.
Muhasebe Kayıtlarında Yer Almayan Arsaların Satış İşleminden Sonra Net Değer Hesabına Kaydedilmeden İlgili Hesabından Çıkış Yapılması
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 187’nci maddesinde henüz kayıtlara alınmamış olan maddi duran varlıklardan herhangi bir nedenle elden çıkarılanlar, öncelikle elden çıkarma değerleriyle, ilgili maddi duran varlık hesabı ve 500-Net Değer Hesabına kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirileceği hükmü yer almaktadır.
Taşınmaz satışlarına ve kayıtlara ilişkin yapılan inceleme sonucunda, İdare tarafından muhasebede kayıt altına alınmayan satış işlemlerinde satış tutarı kadar 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç, 250-Arazi ve Arsalar Hesabına alacak kaydı yapıldığı, yine satış tutarı kadar 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına borç ve alacak kaydı yapıldığı görülmüştür. Söz konusu satış işlemlerine ilişkin taşınmazlar peşin olarak 2.442.903,37 TL’ye satılmıştır.
Henüz kayıtlara alınmamış olan söz konusu taşınmazların önce satış tutarı kadar 250- Arazi ve Arsalar Hesabına borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydı yapılarak muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.
Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; taşınmazların değerleme işlemleri için envanter çalışmalarının başlatıldığı ve çalışmalar tamamlandıktan sonra öneri doğrultusunda işlem yapılacağı belirtilmiştir. Ancak, bulguda belirtilen muhasebe kaydının
ilgili yılı içinde yapılmaması nedeniyle 2020 yılı mali tablolarında 500-Net Değer Hesabı ve 250-Arazi ve Arsalar Hesabının 2.442.903,37 TL eksik görünmesine sebep olunmuştur.