Belediye sınırları içerisinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyet yürüten işletmelerin olduğu görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri Açma İzni Harcı” başlıklı 81’inci maddesinde; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir iş yerinin açılmasının “İşyeri Açma İzni Harcına” tabi olduğu belirtilmiştir. Diğer yandan, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’e göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösterecek işletmelerin ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması gerekmektedir.

Ayrıca, 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 2’nci maddesinde, iş yeri açma ve çalışma ruhsatından muaf tutulan iş yerleri belirlenmiştir.

3572 sayılı Kanun’daki muafiyet düzenlemesi ile avukatlık büroları, serbest muhasebeci ve mali müşavirlik hizmeti veren iş yerleri, tabipler, noterler, mimar ve mühendisler gibi bazı meslek grupları işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf tutulmuştur. İlgili kanunlarında da, bu iş yerlerinin faaliyet sahalarına göre bakanlıklar ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından faaliyetleri ile ilgili izin alacakları ve bu izin belgelerinin de işyeri açma ve çalışma ruhsatı niteliğinde olacağı belirtilmiştir.

3572 sayılı Kanunda muafiyet tanınan işyerleri haricindeki iş yerlerinin ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması zorunludur.

Yapılan incelemede; Gelir İdaresi Başkanlığından alınan verilere göre Belediye sınırları içerisinde 2023 yılı içinde toplam 3.045 adet iş yerinin faaliyete başladığı görülmüştür. Ancak 2023 yılı içerisinde İdare tarafından sadece 458 adet iş yerine işyeri açma ve çalışma ruhsatı verildiği, diğer yandan idarenin 2022 yılı Sayıştay Raporunda ruhsatsız olduğu tespit edilen 3.732 adet iş yeri hakkında ise ruhsatlandırma çalışmasının halen tamamlanmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş ve gerekli çalışmaların başlatılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; İdarenin yetki ve görev alanındaki işletmelerin, işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bulunup bulunmadığının denetiminin düzenli olarak yapılması, işyeri açma ve çalışma ruhsatından muaf olmayan işyerlerinin tespit edilerek ruhsatlandırma işlemlerinin başlatılması ve işyeri açma izni harcının zamanında tahsil edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.