Belediyenin mülki sınırları içerisinde yer alan ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun hükümlerinden muaf tutulan avukatlık büroları, serbest muhasebeci mali müşavirlik büroları, muayenehane gibi yerlerden bazılarına işyeri çevre temizlik vergisinin tahakkuk ettirilmediği ve emlak vergisi tahakkukunun ise eksik yapıldığı görülmüştür.

1. Belediyeden Ruhsat Alma Zorunluluğu Bulunmayan İşyerlerine Çevre Temizlik Vergisi Tahakkukunun Yapılmaması

   2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun çevre temizlik vergisinin düzenlendiği mükerrer 44 üncü maddesinde: belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisinin belediyelerce binaların tarifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla tahakkuk etmiş sayılacağı hükmüne yer verilmiştir. İşyeri ve diğer şekilde kullanılan binalarla ilgili olarak tahakkuk eden bu verginin her yıl, emlak vergisinin taksit sürelerinde tahsil edileceği belirtilmiştir.

   İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 2 nci maddesinde avukatlık büroları, serbest muhasebeci ve mali müşavirlik hizmeti veren işyerleri, tabipler, mimar ve mühendisler, noterler gibi bazı meslek grupları işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf tutulmuştur.

   İlgili kanunlarında da bu yerlerin işyeri açmak için faaliyet sahalarına göre bakanlıklar ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından faaliyetleri ile ilgili izin alacakları ve bu izin belgelerinin de işyeri açma ve çalışma ruhsatı niteliğinde olacağı belirtilmiştir.

   İşyerlerine çevre ve temizlik vergisi mükellefiyetleri Belediyeye işyeri açma ve çalışma ruhsatı almak için başvuruda bulunduklarında oluşturulmaktadır. Yukarıda bahsi geçen ve işyeri açma ve çalışma ruhsatından muaf olan işyerleri için ise çevre ve temizlik vergisi mükellefiyeti başvuru üzerine ya da Belediye tarafından tespit edildiği durumlar haricinde tesis edilememektedir.

   
   

   Belediye sınırları içinde faaliyetlerini sürdürmekte olup işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf tutulan toplam 464 adet serbest meslek faaliyetlerini sürdüren işyerinin 343 tanesinin işyeri çevre temizlik vergisi mükellefiyetinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu durumun önüne geçebilmek adına mükellefiyet tespiti amacı ile gerekli çalışmaların yapılarak işyeri çevre temizlik vergisi tarh ve tahakkuklarının mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

2. Belediyeden Ruhsat Alma Zorunluluğu Bulunmayan İşyerlerine Emlak Vergisi Tahakkukunun Mesken Üzerinden Yapılması

Emlak Vergisi Kanunu’nun Mükellef başlıklı 3 üncü maddesinde bina vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenlerin ödeyeceği ifade edilmiş olup, aynı Kanun’un Nispet başlıklı 8 inci maddesinde bina vergisi oranının meskenlerde binde bir, diğer binalarda ise binde iki olarak; 5216 sayılı Kanunun uygulandığı büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde ise % 100 artırımlı olarak uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.

Emlak Vergisi Kanunu’nun Vergi Değerini Tadil Eden Sebepler başlıklı 33 üncü maddesinde ise bir binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkân, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus mahaller haline kalbedilmesi vergi değerini tadil eden sebepler arasında sayılarak bir binanın ikamete özgü bölümlerinden bir kısmının işyeri olarak kullanılması durumunda vergi değerinde değişiklik yapılması gerektiği belirtilmiştir.

Emlak vergisi, mükelleflerin beyanları esas alınarak tahakkuk ve tahsil edilmektedir. Emlak Vergisi Kanunu’nun Bildirim Verme Süresi başlıklı 23 üncü maddesine göre, aynı Kanun’un 33 üncü maddesine göre vergi değerinde değişiklik yapılması gereken nedenlerin bulunması halinde emlak vergisi bildirimi verilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.

İşyerleri için emlak vergisi mükellefiyeti Belediyeye işyeri açma ve çalışma ruhsatı almak için başvuruda bulunduklarında otomatik olarak oluşturulmaktadır. Yukarıda bahsi geçen ve işyeri açma ve çalışma ruhsatından muaf olan işyerlerinin mükellefiyetleri ise vermiş oldukları emlak vergisi beyannamesinde belirtmiş oldukları bina kullanım şekli üzerinden oluşturulmaktadır.

Belediye sınırları içerisinde yer alan avukatlık büroları, serbest muhasebeci ve mali müşavirlik hizmeti veren işyerleri, tabipler, mimar ve mühendisler gibi bazı meslek gruplarının

işyeri olarak kullandıkları taşınmazlardan 343 tanesinin emlak vergisinin mesken üzerinden tahakkuk ve tahsil edildiği anlaşılmış olup bu durumun önüne geçebilmek adına gerekli çalışmaların yapılarak bu işyerleri için emlak vergisi tarh ve tahakkuklarının mevzuata uygun olarak yapılmasının sağlanması gerekmektedir.