Üniversite Özel Bütçesinden Üniversite Hastanesinin ihtiyacı için yapılan mal alım ihalelerinde yaklaşık maliyetin belirlenmesi için her türlü fiyat araştırmasının yapılmadığı tek firmadan alınan tek fiyatla yaklaşık maliyetin oluşturulduğu tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde; üst yöneticilerin kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını sağlamaktan sorumlu oldukları ve bu sorumluluklarının gereklerini harcama yetkilileri aracılığıyla yerine getirecekleri belirtilmektedir. Aynı Kanunun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde de; her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesi ve kullanılmasından sorumlu oldukları hüküm altına alınmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9'uncu maddesinde,

"Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. " denilmektedir.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 8'inci maddesinde ise, “İdare yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç fiyat bildirilmesini ister. Ancak, idare, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hatalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini ve proforma faturaları değerlendirmeye almaz…

(3) İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, aşağıdaki

(a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplar...” hükümleri yer almakta olup, Bu hükümlere göre idareler, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurarak elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti

hesaplayabilir. Ancak burada önemli olan yaklaşık maliyetin gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmasıdır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre açık ihale yöntemi ile yapılan Hastane Çamaşırhanesinde Kullanılmak Üzere 60 kg’lık Hijyenik Çamaşır Yıkama Makinası Alımı, Gastoentroloji A.D. HD. Video Endoskopi Sistemi Alımlarında yaklaşık maliyetin belirlenmesi için fiyat araştırmasının yapılmadığı tek firmadan elde edilen fiyatın yaklaşık maliyet olarak belirlendiği görülmüştür.

İdare, bahse konu alımla ilgili ihale ilan sistemlerinde fiyat toplamak üzere yayınlandığını ancak tek firmanın fiyat verdiğini, alınan malzemenin daha önceki alım fiyatı varsa tefe tüfe uygulanarak güncel fiyatı tespit edilmeye çalışıldığını yeni mal hizmet alımlarında tek fiyat olmamasına dikkat edileceğini bildirmiştir. Ancak tedari edebilecek firmalardan herhangi bir yazılı teklif almadığı gibi, araştırma sonucu elde ettiği belgelenebilir bir fiyat bilgisi de bulunmamaktadır. Kamu İhale Kanununa göre Yaklaşık maliyetin, Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak dayanaklarıyla birlikte hazırlanması gerekmektedir.

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak kullanılması sorumluluğu çerçevesinde, ihalelerde yaklaşık maliyetin belirlenmesi için her türlü fiyat araştırmasının yapılması ve tek firma üzerinden yüksek fiyat bildirimlerinin yaklaşık maliyet hesabında kullanılmaması, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak dayanaklarıyla birlikte hazırlanması gerekmektedir. Ayrıca İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle uygulama yönetmeliklerinde belirtilen yöntemlerden birini yaklaşık maliyete esas olarak kullanmak durumundadır.