5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin (m) bendinde “Mali kontrol” kavramı, kamu kaynaklarının belirlenmiş amaçlar doğrultusunda, ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uygun, etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için oluşturulan kontrol sistemi ile kurumsal yapı, yöntem ve süreçler olarak ifade edilmiştir. Ön mali kontrol süreci de mali kontrol kavramına dâhildir.

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların üçüncü bölümünde de 5018 sayılı Kanununun 58 inci maddesi çerçevesinde “Ön Mali Kontrol” kavramı düzenlenmiştir.


Anılan Bölümün 10 uncu maddesinde ön mali kontrol görevinin idarelerin yönetim sorumluluğu çerçevesinde harcama birimleri ve mali hizmetler birimleri tarafından yerine getirileceği,

  1. nci maddesinde mali hizmetler birimine tabi karar ve işlemlerin kontrol edilmek üzere mali hizmetler birimine gönderileceği, mali hizmetler biriminin kontrol ettiği işlemler hakkında ayrıntılı, açık ve gerekçeli görüş yazısı düzenleyip bu yazıyı ilgili birime göndereceği,

  2. üncü maddesinde harcama birimlerinde ve mali hizmetler biriminde yapılan kontrol sonucunda, mali karar ve işlemin uygun görülmesi halinde, dayanak belgenin üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhinin düşüleceği veya yazılı görüş düzenleneceği, uygun görülmemesi halinde nedenleri açıkça belirtilen bir görüş yazısı yazılarak kontrole tabi karar ve işlem belgeleri eklenilerek ilgili birime gönderileceği,

  3. üncü maddesinde mali hizmetler biriminde ön mali kontrol yetkisinin mali hizmetler birimi yöneticisine ait olduğu, mali hizmetler biriminin ön mali kontrolüne tabi karar ve işlemlerin kontrolünün birimin iç kontrol alt birimi tarafından yerine getirileceği,

ifade edilmiştir.


Usul ve Esaslar’ın dördüncü bölümünde ise mali hizmetler biriminin ön mali kontrolüne tabi karar ve işlemler açıklanmıştır. Bu karar ve işlemlerden birisi de, 17 nci maddede düzenlenen taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarıdır. Bu maddeye göre idarelerin, ihale kanunlarına tabi olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmetler için KDV hariç bir milyon Türk Lirasını, yapım işleri için KDV hariç üç milyon Türk Lirasını aşanlar ön mali kontrole tabidir.

Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarının belirtilen limitleri aşması halinde, mali hizmetler birimince yapılması gereken ön mali kontrol işleminin yerine getirilmesi gerekmektedir.

Belediyede yapılan incelemelerde, limitleri aşan taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarının mali hizmetler birimince mevzuata aykırı olarak ön mali kontrole tabi tutulmadığı, bu konuda idarece bir görevlendirme yapılmadığı görülmüştür. Bu uygulama, 5018 sayılı Kanuna ve bu Kanuna dayanılarak hazırlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslara aykırılık teşkil etmektedir.


Kamu idaresi cevabında; özetle, ön mali kontrol işlemlerinin usulüne uygun yürütülebilmesi için İç Kontrol ve Ön Mali Kontrol Şefliğinin kurulması için Başkanlık oluru alındığı ve çalışmaların başlatıldığı, ilgili mevzuata göre yönerge ile görüş ve inceleme formu taslaklarının oluşturulduğu ve devam eden süreçte ön mali kontrol işlemlerinin eksiksiz yürütüleceği belirtilmiştir.

Sonuç olarak muhasebe biriminde ön mali kontrol işleminin yapılmadığı hususu ile ilgili mevzuata aykırılık kamu idaresince kabul edilmiş ve idarece gerekli çalışmaların başlatıldığı belirtilmiştir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?