Kamu İdaresi sınırları içerisinde yer alan bazı işletmelerin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunduğu görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde; gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek ve gayrisıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek, belediyenin yetki ve imtiyazları arasında düzenlenmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri Açma İzni Harcı” başlıklı 81’inci maddesinde; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir iş yerinin açılmasının iş yeri açma izni harcına tabi olduğu ifade edilmektedir.

3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un, 3’üncü maddesinin (c) bendinin (cb) alt bendinde; belediye hudutları ve mücavir alan sınırları içerisinde kalan iş yeri ve işletmelerden büyükşehir belediyesi olan yerlerde sıhhi ve sair işletmeler için ilçe belediyelerinin iş yeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İş Yeri Açılması” başlıklı 6’ncı maddesinde; yetkili idarelerden usulüne uygun olarak iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan iş yeri açılıp çalıştırılamayacağı ayrıca iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı belirtilmiştir. Anılan Yönetmelik, yetkili idareyi; büyükşehir belediyesi bulunan illerde, büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesi, bunun dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe belediyesi olarak tanımlamaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının ilçe belediyesi sınırları içerisinde ve büyükşehir belediyesinin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye yetkili olmadığı hususlarda ilgili belediye tarafından verilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; Erzurum Vergi Dairesi verilerine göre belediye sınırları içerisinde 1263 adet iş yerinin bulunduğu, bu iş yerlerinden 974 adedinin Belediye tarafından iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi gereken iş yerlerinden olduğu, kalan 299 adedinin ise Belediye dışındaki yetkili idareler tarafından ruhsatlandırılması gereken iş yerlerinden olduğu, ancak Belediye tarafından 2023 yılı itibariyle sadece 347 adet işyerine iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verildiği tespit edilmiştir.

Bu itibarla, Belediyece ruhsatlandırılmamış olan 627 adet iş yerinin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet göstermesi nedeniyle, Belediye iş yeri açma ve çalışma ruhsatı harcı gelirinden kayba uğramaktadır.

İdare cevabında; 2023 yılı içinde, 9207 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında çalışmaların başlatıldığı, çalışmaların en kısa sürede sonlandırılacağı belirtilmiştir.

Belediye sınırları içerisinde yer alan bazı işletmelerin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunması; belediyenin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı harcı gelirinden kayba uğraması anlamına gelmektedir. Bu nedenle başlatılan çalışmaların bir an önce bitirilmesi gerekmektedir.