İdare tarafından sunulan verilere göre işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan bazı işyerlerinin tasfiye edilmiş olduğu ve ticaret sicilinden silindiği, bazı işyerlerinin de yerinde yapılan fiziki kontrollerde kapanma, taşınma vb. gerekçelerle fiilen açık olmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri açma izni harcı” başlıklı 81'inci maddesinde; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyeri açılmasının “İşyeri Açma İzni Harcına” tabi olduğu belirtilmiştir.

10.08.2005 tarihli ve 25902 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6’ncı maddesinde;

“Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır...”

“İşletmecinin değişmesi ve işyerinin nakli” başlıklı 8’nci maddesinde;

“Ruhsatta belirtilen faaliyet konusu, faaliyet alanı ve adresin değişmemesi kaydıyla iş yerinin devredilmesi halinde, devralan kişinin başvurusu üzerine dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni işletmeci adına tekrar ruhsat düzenlenir. Ancak devredilmek istenen iş yerinin fiziki durumu ve ruhsat dosyasındaki bilgi ve belgelerin işletmecinin kusuru sebebiyle faaliyet konusuyla ilgili bu Yönetmelik kapsamında karşılanması gereken mevzuat hükümlerine aykırı olması halinde, söz konusu aykırılıklar ve noksanlıklar giderilmeden yeni işletmeci adına ruhsat düzenlenemez.”

Hükümleri tesis edilmiştir.

Ayrıca, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32’nci maddesinin birinci fıkrasındaki “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.” hükmüne göre de güncellenmiş yılı idari para cezasının, ruhsat almadan faaliyette bulunan işletmelere uygulanması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, İdare verilerine göre işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan 159 adet işyerlerinin hali hazırda faaliyetlerine devam etmediği, tasfiye edilmiş olduğu ve ticaret sicilden terkin edildiği, ayrıca işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan 115 adet işyeri üzerinde İdareye yaptırılan fiziki kontrollerde; bu 115 işyerinin sadece 24 tanesinin faal olarak mevcut işyeri sahibi tarafından işyeri olarak kullanıldığı, geriye kalan 91 adet yerin ise fiilen İdare tarafından ruhsat verilen kişiler/firmalar tarafından işletilmediği, bazılarının adreslerine ulaşılamadığı, bazılarının mesken olarak kullanıldığı, bazılarına ulaşılamadığı, bazılarının ise başka kişiler/firmalar tarafından işletildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından özetle; bulgu konusu hususla ilgili olarak çalışmaların devam ettiği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdarenin ruhsatlı işyeri sayısının 9.415 olduğu göz önünde bulundurulduğunda mevcutta işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan işyerlerinin de tekrar incelemesi ve denetiminin yapılarak; yeni ruhsat verilmesi gereken yerlerin ruhsatlandırılması, numarataj değişikliklerinin gerçekleştirilmesi kısaca ruhsatlı işyerleri ile fiili durumun uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca ruhsatsız çalıştığı tespit edilen işyerlerine güncellenmiş yılı idari para cezasının uygulanarak işyeri açma izni harcının tahsili sağlanmalıdır.