Belediye tarafından satışı yapılan taşınmazların muhasebeleştirilmesinde sistematik olarak hatalı kayıtlar yapıldığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Hesabın işleyişi” başlıklı 189, 193 ve 203’üncü maddelerinde sırasıyla; 250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 252 Binalar Hesabı ve 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının işleyişi düzenlenmiş olup satışı yapılan taşınmazların kayıtlı değeri tutarınca ilgili varlık hesabının alacaklandırılarak kayıtlardan çıkarılacağı, amortismana tabi tutulduktan sonra her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarılan maddi

duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarının ise 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedileceği, ayrıca arsa ve arazilerin kayıtlı bedelleri ile satış bedelleri arasındaki olumlu veya olumsuz farkın, arsa ve arazi dışındaki maddi duran varlıkların ise satış bedelleri ile net değerleri arasındaki olumlu veya olumsuz farkın sonucuna göre 600 Gelirler Hesabı veya 630 Giderler Hesabına kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümleri gereğince, satışı yapılan taşınmaz kayıtlı değeri üzerinden ilgili varlık hesabına alacak kaydedilmek suretiyle varlık hesabından çıkarılarak varsa amortismanı düşüldükten sonra kalan değeri ile satış bedeli arasındaki olumlu fark 600 Gelirler Hesabına, olumsuz fark ise 630 Giderler Hesabına kaydedilmelidir.

Söz konusu taşınmaz satışlarına ve kayıtlarına ilişkin yapılan incelemelerde; ilk olarak satış bedellerinin Belediyenin banka hesaplarına yatırıldığında 102 Bankalar Hesabına borç 333 Emanetler Hesabına alacak kaydı yapılmak suretiyle muhasebeleştirildiği daha sonra ihale ile satışı yapılan taşınmazların ihale bedelleri üzerinden, hisseli arsa satışlarının ise satış bedelleri üzerinden kayıtlardan çıkışının yapılarak 630 Giderler Hesabına borç kaydedildiği ve 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının da hiç kullanılmadığı görülmüştür.

Satışı yapılan taşınmazların satış bedellerinin 102/333 hesaplarına kaydedilmesi ve daha sonra satış bedeli üzerinden kayıtlardan çıkarılarak gider yazılması, kayıtlı değerinden daha yüksek tutarda bir bedelle satılan taşınmazlardan gerçekte gelir elde edilmesine rağmen muhasebe kayıtlarında gider olarak görünmesine neden olmaktadır.

Dolayısıyla satışa konu olan taşınmazların muhasebeleştirilmesinde yapılan sistematik hatalar nedeniyle 250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 252 Binalar Hesabı, 333 Emanetler Hesabı ve 630 Giderler Hesabı hatalı bilgi içermektedir.

Sonuç olarak, muhasebe ile taşınmaz bilgi sistemlerinin entegrasyonunun sağlanması suretiyle, taşınmaz satış işlemlerinde görevli olan müdürlükler arasındaki bilgi akışının zamanında ve doğru olarak gerçekleştirilmesi ve satışı yapılan taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden çıkışlarının yapılması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında, satışı yapılan taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden çıkışlarının yapılacağı ifade edilmiştir.