Karar Künyesi
Kurum tarafından yürütülen yapım işlerinde yükleniciler tarafından yaptırılması gereken bütün riskler(All Risk) sigorta poliçelerinde aşağıdaki hatalı hususlar tespit edilmiştir.
All Risk Sigorta Poliçelerinin Zeyilname ile Güncellenmemesi
Kurumun taahhüdü altında bulunan yapım işlerinde iş artışı ve süre uzatımı verilmesine rağmen all risk sigorta poliçelerinin güncellenmediği tespit edilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 9’uncu maddesinde; yüklenicinin, işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı, geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin ise kapsamı ihale dokümanında belirtilen genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorunda olduğu hüküm altına alınmıştır.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 9’uncu maddesinin ikinci fıkrasında; sigortaya esas alınacak bedelin, işin kendisi için sözleşme bedeli, her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ve benzeri için ise piyasa rayiçlerine göre hesaplanan bedeller olduğu, ödenen toplam hakediş tahakkuk tutarının (fiyat farkları dahil) poliçedeki sigorta bedelini aşması ve/veya poliçede öngörülen sigorta bitiş tarihinin süre uzatımı veya cezalı çalışma sebebiyle aşılması hallerinde, zeyilname ile sigorta bedelinin artırılması ve/veya sigorta süresinin uzatılmasının zorunlu olduğu ifade edilmiştir.
Kurum tarafından ihale edilen ve sözleşmeye bağlanan yapım işlerine ilişkin yapılan incelemelerde, hakedişe bağlanan 7 adet işin bulunduğu, cari yıl içerisinde 1 adet işin kesin kabulünün, 3 adet işin de geçici kabulünün onaylandığı, geri kalan işlerin devam ettiği ve tüm işlere ilişkin bütün riskler (all risk) poliçelerinin bulunduğu, ancak 3 adet yapım işi hakkında iş artışı ve süre uzatımı verildiği halde sigorta poliçelerinin hem tutar hem de süre bakımından zeyilname ile güncellenmediği tespit edilmiştir.
All Risk Sigorta Poliçelerinin Mevzuatın Öngördüğü Riskleri Karşılamaması
Kurum tarafından ihale edilerek sözleşmeye bağlanan yapım işleri ile ilgili all risk sigorta poliçelerinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin öngördüğü içerikte hazırlanmadığı ve bu haliyle olası riskleri karşılamadığı tespit edilmiştir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında; kıymetlerin sigortalanmasında muafiyet ve koasürans uygulamalarına ilişkin belirlemeler yapılmış olup,
Tüm riskler için uygulanabilecek muafiyet oranının azami % 2,
Deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek koasürans oranının azami %20 olduğu, bunlar dışında kalan riskler için koasürans uygulanmayacağı,
Ayrıca muafiyet ve koasürans kısmına isabet eden hasarların karşılanmasının yüklenicinin sorumluluğunda olduğu belirtilmiştir.
Beşinci fıkrasında ise; sigortalara ilişkin poliçelerin, idarenin yazılı izni dışında; genişletilmiş bakım devresi teminatı hariç, poliçenin geçici kabul tarihinden önce iptal edilemeyeceği ve süresinin kısaltılamayacağı, genişletilmiş bakım devresi teminatının ise kesin kabul tarihinden önce iptal edilemeyeceği hükmünü taşıması ve ilk hakediş raporunun düzenlenip tahakkuka bağlanmasından önce idareye verilmesi gerektiği, aksi halde hakediş tutarı ve öngörülmüş ise avansın ödenmeyeceği, sigorta primlerinin ödendiğine ve sigorta sözleşmesinin yürürlükte olduğuna dair sigortacıdan alınacak bir belgenin her hakedişin tahakkuka bağlanmasından önce idareye sunulmasının zorunlu olduğu ifade edilmiştir.
Yapım işlerine yönelik 10 adet all risk poliçesi üzerinde yapılan incelemelerde, poliçelerin bir kısmının ilgili bentte belirtilen azami muafiyet oranından daha yüksek muafiyetler içerdiği, (b) bendinde belirtilen riskler haricinde başka riskler içinde koasürans uygulanmasını içeren hükümlerin bulunduğu, ayrıca 2 adet sigorta poliçesi hariç diğer
poliçelerin hiçbirinin Genel Şartname uyarınca taşıması gereken hükümleri karşılamadığı, bu halleri ile Kanun ve Genel Şartname’de detaylı olarak anlatıldığı şekilde iş ve işyerleri ile içinde bulunan değerleri ifade edilen risklere karşı gerektiği gibi sigorta teminatı kapsamına almadığı,
Ayrıca sigorta primlerinin ödendiğine ve sigorta sözleşmesinin yürürlükte olduğuna dair belgenin hakedişlerin tahakkuka bağlanmasından önce Kuruma sunulmadığı ve yapı denetim görevlileri tarafından da istenilmediği dolayısıyla hakediş dosyalarında söz konusu belgenin bulunmadığı tespit edilmiştir.
Kurum tarafından, iş artışı ve süre uzatımı verilen yapım işlerine ilişkin sigorta poliçelerinin zeyilname ile güncelleneceği, yapımı devam eden işlere ait poliçelerin mevzuat hükümlerini kapsayacak şekilde yeniden düzenleneceği ve hakedişlerin tahakkuka bağlanmadan önce yürürlükte olduğuna dair belgenin takip edilerek bundan sonra yapılacak sözleşme uygulamalarında gereken özenin gösterileceği ifade edilmiştir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.