2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İSKİ) Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Yağmur sularının uzaklaştırılması” başlıklı 25’inci maddesinde; “Yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili tesislerin yapılması veya bu tip tesislerin işletilmesi, gerekli harcamalar ilgili belediyelerce karşılanmak şartıyla İSKİ tarafından yerine getirilir. Bu tesislerin yapılması veya işletilmesine ilişkin harcamalar tarifelere dahil edilemez” denilmek suretiyle belediye sınırları ve mücavir alanları içinde yağmursularının uzaklaştırılması ile ilgili olarak yapılacak her türlü tesis ve kanalların ilgili belediye tarafından karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabını düzenleyen 190’ıncı maddesinde; “Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabı, herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak için, yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş her türlü yol, köprü, baraj, tünel, bölme, sarnıç, iskele, hark ve benzeri yapılar ile bunların eklenti ve bütünleyici parçalarının ve bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için kullanılır.” denilmektedir.

Yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili gerekli tesis ve kanalların kurulması için planlama, projelendirme, yapım işleri ve bunların kontrolörlük işleri İSKİ tarafından gerçekleştirilmekte olup, İSKİ ile ilgili belediyeler arasında imzalanan protokol esasları çerçevesinde bunlara ilişkin harcamalar ilgili belediyeler tarafından karşılanmaktadır.

Uygulamada ihalesi ve kontrolörlük işleri İSKİ tarafından gerçekleştirilen yağmur suyu uzaklaştırma tesis ve kanallarına ilişkin düzenlenen hakedişlerin bir sureti İdareye gönderilmektedir. İdarenin yapım işlerinden sorumlu ilgili birimi İSKİ tarafından gönderilen

yapım işine ilişkin belgeler üzerinde gerekli teknik incelemesini yaptıktan sonra bunlara ait bedellerin İSKİ’ye ödenmesi için Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermektedir. Mali Hizmetler Müdürlüğü bu nitelikteki ödemeleri muhasebeleştirirken söz konusu yapım işinin niteliği gereği maddi duran varlıklarda ilgili hesaba kaydını yapması gerekirken, bu ödemelerin tamamını 630- Giderler Hesabına borç, ilgisine göre 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 320- Bütçe Emanetleri Hesabına alacak kaydı yaparak hatalı olarak muhasebeleştirmektedir.

Buna göre İdare, yapımı İSKİ tarafından sürdürülen yağmur suyu kanallarına ilişkin gelen ara hakedişleri aşağıdaki gibi muhasebeleştirmesi gerekmektedir. Hakedişin bedeli katma değer vergisi (KDV) dahil tamamı 258- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına borç, ilgisine göre ödemeye ilişkin diğer hesaplara alacak kaydı yapılması gerekmektedir.

Tablo 4:Yatırım Harcamalarını Muhasebeleştirme Tablosu

Söz konusu işe ilişkin geçici kabul yapıldıktan sonra 258- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında işe ait tüm tutarların 251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.

Yukarıda belirtildiği üzere, maddi duran varlık niteliğinde olan yağmursuyu uzaklaştırma tesis ve kanallarına ilişkin yapılan ödemelerin hatalı muhasebeleştirilmesi neticesinde, 2018 yılı için İdarenin mali tablolarında 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ve 630-Giderler Hesabında 451.596,21 TL tutarında hatalı bilgi oluşmasına neden olunmuştur.

Kamu idaresi cevabında; "Yapılan tespitler doğrultusunda İSKİ ile yapılacak görüşmelerin sonucuna göre, gerekli düzeltmeler en kısa zamanda özenle yapılacaktır" denilmektedir.

Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında; bulgu konusu tespitte belirtilen hususlar hakkında gerekli düzeltmelerin yapılacağı belirtildiğinden bu aşamada önerilecek başka bir husus bulunmamaktadır.

Ancak, bulguda belirtilen muhasebe kaydının yılı içinde yapılmaması nedeniyle 2018 yılı mali tablolarındaki 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ve 630-Giderler Hesabının 451.596,21 TL tutarında hatalı bilgi içermesine neden olunmuştur.