Gelirlerden alacaklar hesabının Kurumun gerçek alacak tahakkuklarını göstermediği tespit edilmiştir.

Daha önce tahsil edilerek bütçe geliri haline gelmiş tahsilatlardan geçerli nedenlere dayanılarak iade edilmesi gereken tutarların, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 389’uncu maddesi hükmü uyarınca, yılı geçtikten sonra iade edilenlerin 630 Giderler Hesabına, yılı içinde yapılan ret ve iade tutarlarının ise 600 Gelirler Hesabına borç yazılarak muhasebe kaydının tamamlanması gerekirken, söz konusu iadelerin 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç yazıldığı görülmüştür. Böylelikle esasen fazla veya yersiz tahsil edilmeleri sonucunda tamamen iade edilen tutarlar, Kurumun alacağı imiş gibi yeniden 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabında takibe alınmış olmaktadır.

Öte yandan, bütçe geliri olarak tahsil edilen çevre temizlik vergisinden büyükşehir belediyesine aktarılması gereken tutarın da, 120 Gelirlerden Alacak Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydetmek suretiyle gönderildiği gözlenmiştir.

Anılan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 276’ncı ve 277’nci maddelerinde, bütçe geliri olarak tahsil edilen çevre temizlik vergisinden büyükşehir belediyesine aktarılmak üzere hesaplanan tutarların 363 Kamu İdareleri Payları Hesabına alacak, 630 Giderler Hesabına borç, diğer taraftan 835 Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830 Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir. Ayrıca, bu hesapta kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödeme yapıldığında da 363 Kamu İdareleri Payları Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

Büyükşehir belediyesine ait çevre temizlik vergisi payının, Yönetmelik’te belirtildiği şekilde aktarılması gerekirken 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabının kullanılarak aktarılması, belediyenin herhangi bir alacağı doğmamasına rağmen alacağı varmış gibi görünmesine yol açmaktadır.

Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu hususa ilişkin gerekli muhasebe kayıtlarının yapılmaya başlandığını belirtilmiştir. Ancak bulgu konusuna yönelik 2024 yılında yapılan kayıtların, 2023 yılı dönem sonu mali tablolarındaki hatayı düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır.

Sonuç olarak yapılan hatalı muhasebe kayıtları nedeniyle, 2023 yılı mali tablolarında 120 Gelirlerden Alacak Hesabı 130.666,49 TL fazla, 600 veya 630 Giderler Hesabı da belirtilen tutar kadar eksik görünmektedir.