Bütçe emanetleri hesabında 2017 yılında kaydı yapıldığı halde 2019 yılı sonu itibariyle hak sahibine ödenmeyen tutarların olduğu görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun "Ödenmeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar" başlıklı 34’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında, ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarların bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına alınacağı ve buradan ödeneceği ifade edilmiştir.

Merkezî Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 320- Bütçe emanetleri hesabını düzenleyen 241’inci maddesinde bu hesabın malî yıl içinde ödeme emri belgesine bağlandığı

hâlde, nakit yetersizliği veya hak sahibinin müracaat etmemesi nedeniyle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için kullanılacağı belirtildikten sonra takip eden 242’nci maddede ise “Herhangi bir tutarın bütçe emanetine alınabilmesi için; hizmetin yapılmış veya malın teslim edilmiş bulunması, 31/12/2005 tarihli ve 26040 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükümlerine göre, harcama belgelerinin tam olarak, harcama yetkilisi tarafından imzalanmış ödeme emri belgesi ekinde, ödeme yapılmak üzere muhasebe birimine gönderilmiş olması gerekir.” Düzenlemesi yapılmıştır.

Bu düzenlemelere göre; herhangi bir tutarın bütçe emanetine alınabilmesi için hizmetin yapılmış veya malın teslim edilmiş bulunması, bütün belgelerin tamam ve imzalı olarak ödeme emri belgesi ekinde ödeme yapılmak üzere muhasebe yetkilisine gönderilmiş olması gerekmektedir. Bu hesaba kaydedilen tutar hak sahibinin alacağını tahsil bakımından özel hukuktan kaynaklanan haklarını kullanmalarına engel olamayacağından yapılan giderin mevzuatta öngörülen bir eksikliğin giderilmesi veya tamamlanması süreciyle ilişkili olmaması gerekir. Örnek olarak yıl sonunda yapılan ihalelerde ödeneğin tenkis olmaması amacıyla mal veya hizmet tam olarak teslim alınmadan bütçe giderinin gerçekleştirilerek ödemeye engel olduğu düşünülen teslim gerçekleşinceye kadar hak sahibine ödenecek tutarın bu hesaba alınması mümkün değildir. Kaldı ki ihale kararında veya sözleşmede belirtilen miktardan eksik malın teslim veya kabul edilmesi 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 236’ncı maddesinde öngörülen edimin ifasına fesat karıştırma suçunu ortaya çıkarabileceğinden; muayene kabul komisyonu üyeleri, taşınır kayıt yetkilileri, gerçekleştirme ve harcama yetkilileri telafisi mümkün olmayan ağır yaptırımlarla karşılaşabilirler.

2017 yılında hesaba alındığı halde 2019 yılı sonu itibariyle hak sahiplerine ödenmeyen 668.311, 487.267 ve 487.047 emanet numaralı tutarlar 2020 yılına devredilmiştir. Yukarıda da ifade edildiği üzere herhangi bir tutarın bütçe emanetine alınabilmesi için hizmetin yapılmış veya malın teslim edilmiş bulunması, bütün belgelerin tamam ve imzalı olarak ödeme emri belgesi ekinde ödeme yapılmak üzere muhasebe yetkilisine gönderilmiş olması gerekmektedir. Mal veya hizmetin ihale dokümanına göre tam ve eksiksiz olarak teslim alınamadığı durumlarda özellikle yıl sonlarında ödeneklerin tenkis edilme endişesiyle bu hesabın kullanılması mümkün olmadığından 668.311, 487.267 ve 487.047 emanet numaralı tutarların bütçe gideri yapılma işlemlerinin Kurumun İç Denetim Birimine incelettirilmesi gerekir.