1. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Kesin ve Ek Teminatların Geri Verilmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların:

   1. Yapım işlerinde, varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının onaylanmasından sonra yarısı, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanının,

   2. Yapım işleri dışındaki işlerde Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamının,

      yükleniciye iade edileceği,

      
      

      İşin konusunun piyasadan hazır halde alınıp satılan mal alımı olması halinde ise, Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi şartı aranmayacağı hükme bağlanmıştır.

      Yukarıda ifade edilen mevzuat hükmüne göre; piyasadan hazır halde alınıp satılan mallar haricinde ihaleli yapılan tüm alımlarda (mal, hizmet, yapım) kesin ve ek kesin teminatların kısmen veya tamamen iadesi yüklenici tarafından Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirilmesi şartına bağlanmıştır.

      Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik’in “Kesin Teminatın İadesi” başlıklı 7’nci maddesinde ise idareye ihale konusu işle ilgili olarak işveren tarafından, borcunun bulunmadığına dair ilişiksizlik belgesinin ibraz edilmemesi halinde, idare, kesin teminatın mevzuatına göre kısmen veya tamamen iadesi imkânının başladığı tarihten itibaren on beş gün içinde yüklenicinin ihale konusu işin yapıldığı süreye ilişkin borcunun olup olmadığını yazı ile Sosyal Güvenlik Kurumuna soracağı, yüklenicinin borcu yoksa Sosyal

      Güvenlik Kurumu tarafından ilişiksizlik belgesi düzenleneceği ve teminatının iade edilebileceği, yüklenicinin borcu varsa teminat mektubu nakde çevrilerek borçları ödendikten sonra kalanının yükleniciye iade edilebilir hale geleceği hüküm altına alınmıştır.

      Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan ilişiksizlik belgesi temin edilmesine rağmen Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 14’üncü maddesine göre; yapım işlerinde kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından, diğer işlerde ise işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalacak ve bankasına iade edilecektir.

      Belediyenin aşağıda ayrıntısı verilen teminat mektupları incelendiğinde, işveren tarafından ihale konusu işle ilgili olarak borcunun bulunmadığına dair ilişiksizlik belgesinin ibraz edilmediği, bunun üzerine söz konusu teminat mektuplarının kısmen veya tamamen iadesi imkanı başladıktan sonra yüklenicilerin ihale konusu işin yapıldığı süreye ilişkin borcunun olup olmadığının yazı ile Sosyal Güvenlik Kurumuna Belediye tarafından re’sen sorulması gerektiği halde sorulmadığı, söz konusu sorgulama yapılmadan teminatların hükümsüz hale geldiği ve teminat mektubu olma vasfını yitirdiği ancak bu teminatların 910- Alınan Teminat Mektupları Hesabı ve 911- Alınan Teminat Mektupları Emanetleri Hesabında bekletilerek Bilanço dipnotlarında 316.379 TL’lik hataya sebebiyet verildiği görülmüştür.

      Tablo 10:Süresi Dolan ve Hükümsüz Hale Gelen Kesin Teminat Mektupları (TL)

      
      

      No	İşin Nevi	Geçerlilik Tarihi	Tutarı
      1	Fen İşleri Muhtelif Malzeme Alımı	15.08.2016	6.000,00
      2	Büro Mobilya Alımı	30.09.2014	9.000,00
      3	Büro Mobilya Alımı	31.12.2014	9.500,00
      4	Konser Programı	15.05.2012	8.500,00
      5	Araç Kiralama	20.12.2011	70.000,00
      6	Oyun Grubu Spor Aleti ve Zemin Kaplama	30.09.2015	32.500,00
      7	Yol ve Kaldırım Yapılması	25.05.2016	11.000,00
      8	Fiber İnternet Hiz. Alımı	30.06.2017	4.879,00
      9	Güvenlik Hizmeti Alımı	30.11.2014	15.000,00
      10	Güvenlik Hizmeti Alımı	30.11.2014	150.000,00

      
      

2. Belediye tarafından iade edilen bazı kesin teminat mektuplarının iade süreci incelendiğinde, yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumundan işle ilgili ilişiksizlik belgesi getirmemesine, İdare tarafından da söz konusu sorgulama için Sosyal Güvenlik Kurumu ile

yazışma yapılmamasına rağmen teminat mektubunun yüklenicisine iade edildiği görülmüştür.

Mevzuata aykırı bu uygulama neticesinde, yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumuna borcu olması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu açısından kaynakta kesinti yöntemiyle alınabilecek bir alacağın tahsilatı daha zor hale gelecektir.

Kamu idaresi cevabında; “Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun ‘Kesin ve ek teminatların geri verilmesi’ başlıklı 12’nci maddesi ve Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği gereğince uygulama yapılacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak İdare tarafından bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup, bu doğrultuda işlem tesis edileceği belirtilmiştir. Yapılacak işlemlerin takibi için bulgu konusu tespitin devam edip etmediği sonraki yıl denetimlerinde izlenecektir.