1. Amortisman Defterinin Tutulmaması

   
   

   Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde, bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı, bu yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usullerin uygulanacağı belirtilmiş ve “Tutulacak Diğer Defterler” başlıklı 18’inci Bölümünün 491’inci maddesinde Duran Varlıklar Amortisman Defteri sayılmıştır.

   Ayrıca 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Amortisman ve Tükenme Paylarına” ilişkin Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin 9’uncu maddesinde amortismana tabi her bir varlığın Ek-2’de yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.

   Kurum tarafından edinilen duran varlıkların amortisman hesaplamalarında edinim tarihlerinin göz ardı edilmesi, her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarma durumunda ilgili duran varlığa ne kadar amortisman ayrıldığı ve duran varlığa ilişkin amortisman ayırma süresinin dolmasına rağmen amortisman ayrılmaya devam ediliyor olması nedenleriyle duran varlıklara ilişkin amortisman kayıtları gerçeği yansıtmamaktadır. Söz konusu hatanın temelinde taşınmazlar için “Duran Varlıklar Amortisman Defterinin” kullanılmaması

   yatmaktadır. Belediyenin aktifinde bulunan duran varlık sayısının ve çeşidinin çokluğu, her birinin aktife giriş tarihlerinin ve amortisman oranlarının farklı olması ve “Duran Varlıklar Amortisman Defterinin” kullanılmıyor olması sebebiyle hatalı muhasebe kayıtlarının toplam tutarı tam olarak tespit edilememiştir.

   Maddi duran varlıklara ilişkin 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı Duran Varlıklar Amortisman Defteri tutulmaması sebebiyle gerçeği yansıtmamaktadır.

2. Maddi Duran Varlıklar Grubunda Yer Alan Hesaplarda Hatalı Olarak Kayıtlı Tutarlardan Fazla Amortisman Ayrılması

Kurum tarafından amortismana tabi maddi duran varlıklarda yer alan tutarlar aşılmayacak şekilde amortisman ayrılması gerekmektedir. Amortismana tabi maddi duran varlıklar için hesap alt kodları itibariyle yapılan incelemede, kayıtlı maddi duran varlık tutarından daha fazla amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nın niteliğini belirleyen 202’nci maddesinde, 257 no.lu hesabın, maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı Yönetmeliğin hesabın işleyişini düzenleyen 203’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde ise, maddi duran varlıklar hesapları için ayrılan amortisman tutarlarının yıl sonunda 257 no.lu hesaba alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Hükümden de anlaşılacağı üzere, amortismana tabi maddi duran varlıklarda yer alan tutarlar aşılmayacak şekilde amortisman ayrılması gerekmektedir.

Tablo 5:Kayıtlı Değer Toplamından Fazla Amortisman Ayrılanlar

Amortismana tabi maddi duran varlıklar için hesap alt kodları itibariyle yapılan incelemede, yukarıdaki tabloda yer alan kayıtlı maddi duran varlık tutarından 4.915.011,55 TL daha fazla amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir. Bu durum, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının fazla gösterilmesine sebep olmaktadır.

Kamu idaresi cevabında;

“A) Amortisman Defteri

Tespitler doğrultusunda gerekli incelemeler yapılmış ve Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulduğu görülmekle beraber söz konusu 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının gerçeği yansıtmama durumunun taşınmazların edinim tarihindeki yanlışlıklardan kaynaklandığı ve bunun amortismana ayırma süresi dolduğu halde amortismana ayırma işleminin devam etmesine sebep olduğu sonucuna varılmıştır. Taşınmazların edinim tarihlerinin gerçeğe uygun şekilde girilmesi için Emlak Yönetimi Dairesi Başkanlığı ve Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı gerekli çalışmaları başlatmıştır.

B) Maddi Duran Varlıklar Grubunda Yer Alan Hesaplarda Kayıtlı Tutarlardan Fazla Amortisman Ayrılması

Tespitler doğrultusunda teknik açıdan program aktarma hatalarından kaynaklanan, Denetim Raporunda belirtilen 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının alt kodlar itibariyle fazla ve hatalı görülen tutarları düzeltilmiştir." denilmiştir.

Sonuç olarak

1. Amortisman Defteri

   
   

   İdare Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulduğunu, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının gerçeği yansıtmama durumunun taşınmazların edinim tarihindeki yanlışlıklardan kaynaklandığını ve taşınmazların edinim tarihlerinin gerçeğe uygun şekilde girilmesi için Emlak Yönetimi Dairesi Başkanlığı ve Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığının gerekli çalışmaları başlattığını belirtilmiştir.

   Ancak Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulduğunu ifade edilmiş olmasına

   rağmen kanıtlayıcı belge sunulmamıştır. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.

2. Maddi Duran Varlıklar Grubunda Yer Alan Hesaplarda Kayıtlı Tutarlardan Fazla Amortisman Ayrılması

İdare tespitler doğrultusunda teknik açıdan program aktarma hatalarından kaynaklanan, Denetim Raporunda belirtilen 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının alt kodlar itibariyle fazla ve hatalı görülen tutarları düzeltildiğini belirtilmiştir.

Ancak 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının alt kodlar itibariyle fazla ve hatalı görülen tutarları düzeltildiği ifade edilmiş olmasına rağmen kanıtlayıcı belge sunulmamıştır. Bu durum, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının alt kodlar itibariyle fazla gösterilmesine sebep olmaktadır.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.